جالب اين كه در حديث ديگرى از امام سجّاد(ع)آمده است كه«زبان هر انسانى همه روز صبح از اعضاى ديگر احوالپرسى مى‌كند و مى‌گويد:كيفَ اصْبَحتم؟چگونه صبح كرديد؟ همۀ آنها در پاسخ اين اظهار محبت زبان مى‌گويند:حال ما خوب است اگر تو بگذارى!،سپس اضافه مى‌كنند:تو را به خدا سوگند ما را رعايت كن(چرا كه)ما به‌وسيلۀ تو ثواب مى‌بينيم و يا مجازات مى‌شويم[2]».

در اين زمينه روايات بسيار است كه همگى حاكى از اهميّت فوق‌العاده نقش زبان و اصلاح آن در اصلاح اخلاق و تهذيب نفوس انسانى است و به همين دليل در حديثى مى‌خوانيم:«هرگز پيامبر بر منبرش ننشست مگر اين كه اين آيه را تلاوت فرمود:اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد تقواى الهى را پيشه كنيد و سخن حق و درست بگوييد»احزاب 70/.(ج 447/17 تا 449.)

قول زور چيست؟:(حج30/.)[*]

به معنى«سخن باطل و بى‌اساس »است.در پايان آيۀ مورد بحث،دو دستور مهم ديگر در رابطه با مراسم حج و مبارزه با سنتهاى جاهليت بيان شده،يكى اين كه مى‌گويد:

«از پليديها،از بتها اجتناب كنيد»و دستور دوم اين كه:«از سخن باطل و بى‌اساس بپرهيزيد»وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِحج30/.

(1-تهمت زدن 2-شهادت باطل 3-اشاعه فحشا و نشر شايعات بى‌اساس 4-خودستايى 5-اصرار بى‌جا6-خشونت در سخن 7-ايذاء با زبان 8-مذمت از كسى كه مستحق ذم نيست 9-كفران نعمت به‌وسيلۀ زبان10-تبليغ باطل.

[1] -بحار الانوار،ج 78/71.

[2] بحار الانوار،ج 278/71.

[*]...فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثٰانِ وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ.حج30/.

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3