از مادّۀ«قصم»(بر وزن خصم)به معنى«شكستن توأم با شدّت»است و
حتّى گاهى به معنى«خرد كردن»آمده است.
آيۀ مورد بحث به دنبال گفتگوهايى كه دربارۀ مشركان و
كافران لجوج گذشت، سرنوشت آنها را در مقايسه با سرنوشت اقوام پيشين،مشخّص مىكند و
مىگويد:«چه بسيار شهرها و آباديهاى ظالم و ستمگرى را كه در هم شكستيم...»وَ كَمْ قَصَمْنٰا مِنْ قَرْيَةٍ
كٰانَتْ ظٰالِمَةًانبياء11/.
با توجه به اين كه«قصم»به معنى شكستن توأم با شدت است و با توجه به
اين كه تكيه روى ظلم و ستمگرى اين اقوام شده،نشان مىدهد كه خداوند شديدترين انتقام
و مجازات را در مورد اقوام ظالم و ستمگر قائل است.
ضمنا اشاره به اين نكته مىكند كه اگر تاريخ گذشتگان را مورد بررسى
قرار دهيد، خواهيد دانست كه تهديدهاى پيامبر اسلام(ص)شوخى و بىحساب نيست،واقعيت
تلخى است كه بايد دقيقا به آن بينديشيد.(ج 366/13.)
به معنى«دور،و دور دست»از مادّۀ«قصو»(بر وزن خصم)به معنى«دور
شدن»است.
[*]وَ
كَمْ قَصَمْنٰا مِنْ قَرْيَةٍ كٰانَتْ ظٰالِمَةً وَ
أَنْشَأْنٰا بَعْدَهٰا قَوْماً آخَرِينَ .«چه بسيار مناطق آباد
ستمگرى راكه ما درهم شكستيم و بعد از آنها قوم ديگرى روى كار آورديم»انبياء11/.
[**]فَحَمَلَتْهُ
فَانْتَبَذَتْ بِهِ مَكٰاناً قَصِيًّا.«سرانجام(مريم به عيسى)باردار
شد و او را به نقطۀ دور دستىبرد»مريم22/.
نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 697