ق ص ر

تَقصُرُوا:(نساء101/.)[*]

در اصل از مادّۀ«قصر»و«قصور»به معنى«كوتاه كردن و كاستن و شكستن»است.

آيۀ مورد بحث به«نماز قصر»كه مخصوص مسافر است اشاره كرده،مى‌گويد:«و هنگامى كه سفر كنيد گناهى بر شما نيست كه نماز را كوتاه كنيد،اگر از فتنه و خطرات كافران بترسيد...»أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاٰةِنساء101/.

در اين جا سؤالى پيش مى‌آيد و آن اين كه در آيۀ فوق مسئله نماز قصر،مشروط به ترس از خطر دشمن شده است،در حالى كه در مباحث فقهى مى‌خوانيم نماز قصر يك حكم عمومى است و تفاوتى ميان سفرهاى خوفناك و غير خوفناك نيست و روايات متعددى كه از شيعه و اهل تسنن درزمينۀ نماز قصر وارد شده است اين عموميّت را تأييد مى‌كند.

بعضى از مفسران معتقدند كه مسئله نماز قصر نخست به هنگام خوف(طبق آيۀ فوق) تشريع شده است،سپس اين حكم توسعه پيدا كرده و به همۀ موارد عموميت يافته است.

و نيز ممكن است اين قيد،جنبۀ تأكيد داشته باشد يعنى نماز قصر براى مسافر همه جا لازم است،امّا به هنگام خوف از دشمن تأكيد بيشترى دارد.

و در هر حال شك نيست كه با توجه به تفسير آيه در روايات فراوان اسلامى نماز مسافر اختصاصى به حالت ترس ندارد و به همين دليل پيامبر(ص)نيز در مسافرتهاى خود و حتى در مراسم حج،نماز شكسته مى‌خواند.

ضمناً بايد توجه داشت كه شرايط نماز مسافر،مانند شرايط و خصوصيات ساير احكام اسلامى در قرآن نيامده است،بلكه در سنت به آن اشاره شده است.

از جمله اين كه نماز قصر در سفرهاى كمتر از هشت فرسخ نيست،زيرا در آن زمان

[*]وَ إِذٰا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنٰاحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاٰةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَكَفَرُوا...نساء101/.

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3