نكته ديگر اين كه گاهى مسئله كم‌فروشى تعميم داده مى‌شود به گونه‌اى كه هر نوع كم‌كارى و كوتاهى در انجام وظايف را شامل مى‌شود،به اين ترتيب كارگرى كه از كار خود كم مى‌گذارد،آموزگار و استادى كه درست درس نمى‌دهد،كارمندى كه به موقع سر كار خود حاضر نمى‌شود و دلسوزى لازم را نمى‌كند،همه مشمول اين حكمند و در عواقب آن سهيمند.

البته الفاظ آياتى كه در بالا گفته شد مستقيماً شامل اين تعميم نيست،بلكه يك توسعۀ عقلى است،ولى تعبيرى كه در سورۀ الرحمن خوانديم،اشاره‌اى به اين تعميم دارد.

(ج 111/12 تا 114،ج 332/15.)

ق س م

قَسَمْنٰا:(زخرف32/.)[*]

از مادّۀ«قسم»(بر وزن فلس)و«قسمة»به معنى«تجزيه و بخش كردن»است.

آيۀ مورد بحث در پاسخ بهانه‌جوييهاى مشركان كه گفتند،چرا اين قرآن بر يكى از ثروتمندان نازل نشده؟مى‌گويد:«آيا آنها رحمت پروردگارت را تقسيم مى‌كنند؟ما معيشت آنها را در حيات دنيا در ميان آنان تقسيم كرديم و بعضى را بر بعضى برترى داديم...».

اين بهانه‌جويان از يك نظر حق داشتند كه به سراغ چنين بهانه‌هايى بروند،زيرا از ديدگاه آنها معيار ارزش انسانها مال و ثروت و مقام ظاهرى و شهرت بود.اين سبك‌مغزان تصور مى‌كردند ثروتمندان و شيوخ ظالم قبايل آنها، مقرب‌ترين مردم در درگاه خدا

[*]أَ هُمْ يَقْسِمُونَ رَحْمَتَ رَبِّكَ نَحْنُ قَسَمْنٰا بَيْنَهُمْ مَعِيشَتَهُمْ فِي الْحَيٰاةِ الدُّنْيٰا وَ رَفَعْنٰا بَعْضَهُمْ فَوْقَبَعْضٍ دَرَجٰاتٍ ...زخرف32/.

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3