با توجه به متن آيۀ فوق،بديهى است كه اگر خون طايفۀ باغى و ظالم در اين ميان ريخته شود بر گردن خود اوست و به اصطلاح خونشان هدر است هرچند مسلمان باشند،زيرا فرض بر اين است كه نزاع در ميان دو طايفه از مؤمنين روى داده است.

به اين ترتيب،اسلام جلوگيرى از ظلم و ستم را هرچند به قيمت جنگ با ظالم تمام شود لازم شمرده و بهاى اجراى عدالت را از خون مسلمانان نيز بالاتر دانسته است و اين در صورتى است كه مسئله از طرق مسالمت‌آميز حل نشود.(ج 168/22.)

قسط:(اعراف29/.)[*]

در معانى«قسط»پيش از اين سخن گفتيم و اين واژه در آيۀ مورد بحث به معنى «عدالت»آمده و مى‌دانيم عدالت مفهوم وسيعى دارد كه همۀ اعمال نيك را در برمى‌گيرد، زيرا حقيقت عدالت آن است كه هر چيز را در مورد خود به كار برند و به جاى خود نهند.

گرچه ميان«عدالت»و«قسط»تفاوتى وجود دارد،عدالت به اين گفته مى‌شود كه انسان حق هركس را بپردازد و نقطۀ مقابلش،آن است كه ظلم و ستم كند و حقوق افراد را از آنها دريغ دارد،ولى قسط مفهومش آن است كه حق كسى را به ديگرى ندهد و به تعبير ديگر«تبعيض»روا ندارد و نقطۀ مقابلش آن است كه حق كسى را به ديگرى دهد.

ولى مفهوم وسيع اين دو كلمه مخصوصا به هنگامى كه جدا از يكديگر استعمال مى‌شوند تقريبا مساوى است و به معنى رعايت اعتدال در همه چيز و همه كار و هر چيز را به جاى خويش قرار دادن مى‌باشد.

در آيۀ 4 سورۀ يونس واژۀ«قسط»به كار رفته،در آنجا آمده است:...لِيَجْزِيَ الَّذِينَ

[*]قُلْ أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ...«اى پيامبر به آنان بگو پروردگار من به عدالت دستور داده است...»اعراف29/.

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3