آيۀ مذكور مى‌گويد:در آن روز فوج فوج وارد محشر مى‌شويد،در حالى كه آيۀ 95 سورۀ مريم مى‌گويد:[*]« هركس در آن روز تنهاست»و آيۀ 71 سورۀ اسراء مى‌گويد[**]:

«هر گروهى با پيشواى خودشان وارد عرصۀ محشر مى‌شوند».

جمع ميان اين آيات چنين است كه فوج فوج بودن مردم منافاتى با اين ندارد كه هر فوج با رهبرش وارد محشر شود و امّا فرد بودن آن به خاطر اين است كه قيامت مواقف متعددى دارد،ممكن است در مواقف نخستين مردم گروه گروه با رهبران هدايت و ضلال وارد محشر شوند،امّا به هنگام قرار گرفتن در پاى محكمۀ عدل الهى فرد فرد باشند و به تعبير قرآن در آيۀ 21 سورۀ ق هركدام با يك نفر مأمور و يك گواه در آنجا حاضر مى‌گردند:

وَ جٰاءَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَعَهٰا سٰائِقٌ وَ شَهِيدٌ.«و هر انسان وارد محشر مى‌گردد،در حالى كه همراه او سوق‌دهنده و گواهى است».

اين احتمال نيز وجود دارد كه منظور از فرد بودن،جدا شدن از دوستان و حاميان و يار و ياور باشد،چرا كه انسان در آنجا خودش هست و عملش.(ج 31/26-32.)

ف و ر

فار:(هود40/.)[***]

از مادّۀ«فور»به معنى«جوشيدن»و شدت غليان چيزى است.اين واژه(به نقل از قاموس)در مورد آتش و ديگ و غضب به‌كاررفته‌است (فوران آتش،غليان ديگ و

[*]وَ كُلُّهُمْ آتِيهِ يَوْمَ الْقِيٰامَةِ فَرْداً.مريم95/.

[**]يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ أُنٰاسٍ بِإِمٰامِهِمْ ....اسراء71/.

[***]حَتّٰى إِذٰا جٰاءَ أَمْرُنٰا وَ فٰارَ التَّنُّورُ...هود40/.

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3