ف ر غ

فَرَغْتَ:(أ لم نشرح7/.)[*]

از«فراغ»به معنى«آسودگى»و نيز به معنى«ريختن»و به قول قاموس،هنگامى كه با «لام»و«الى»متعدى شود به معنى«قصد كردن»مى‌آيد.

منظور از آيۀ مورد بحث خطاب به پيامبر كه مى‌فرمايد:فَإِذٰا فَرَغْتَ فَانْصَبْ ،اشاره به اين است كه هرگز بيكار نمان،تلاش و كوشش را كنار مگذار،پيوسته مشغول مجاهده باش و پايان مهمى را آغاز مهمّ ديگر قرار ده.

اين آيه مفهوم گسترده‌اى دارد كه فراغت از هر مهمّى،و پرداختن به مهم ديگر را شامل مى‌شود و جهت‌گيرى تمام تلاشها را به‌سوى پروردگار توصيه مى‌كند،ولى غالب مفسران معانى محدودى براى آيه ذكر كرده‌اند كه مى‌توان هريك از آنها را به عنوان مصداقى پذيرفت.

جمعى گفته‌اند منظور اين است هنگامى كه از نماز واجب فراغت يافتى به دعا پرداز و از خدا تمنّا كن تا هرچه مى‌خواهى به تو بدهد.يا اين كه هنگامى كه از فرائض فارغ شدى براى نافلۀ شب برخيز.يا اين كه هنگامى كه از واجبات فراغت پيدا كردى به مستحباتى كه خدا دستور داده توجه كن.يا اين كه هنگامى كه از جهاد با دشمن فارغ شدى به عبادت برخيز.يا اين كه هنگامى كه از جهاد با دشمن فارغ شدى به جهاد نفس پرداز.يا اين كه هنگامى كه از اداى رسالت فارغ شدى به تقاضاى شفاعت برخيز.

در روايات متعددى كه از دانشمند معروف اهل سنت حافظ«حاكم حسكانى»در شواهد التنزيل نقل كرده از امام صادق(ع)چنين آمده است كه فرمود:يعنى«هنگامى كه فراغت يافتى على را به ولايت نصب كن[1]».

[*]فَإِذٰا فَرَغْتَ فَانْصَبْ .«پس هنگامى كه از كار مهمى فارغ مى‌شوى به مهم ديگرى پرداز»أ لم نشرح7/.

[1] شواهد التنزيل،ج 349/2(احاديث 1116 تا 1119).

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3