نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 352
ده سال
گذشته و هنوز به سن بلوغ نرسيده است اطلاق كردهاند.
از تعبيرات مختلفى كه در لغت عرب آمده مىتوان استفاده كرد كه«غلام»حدّ
فاصل ميان«طفل»(كودك)و«شابّ»(جوان)است كه در زبان فارسى از آن تعبير به«نوجوان» مىكنيم،خواه
به حد بلوغ رسيده باشد يا نه.بايد توجه داشت كه«غلمان»(نوجوانان)
جمع«غلام»است،چنان كه در آيۀ 24 سورۀ طور مىخوانيم:وَ يَطُوفُ عَلَيْهِمْ غِلْمٰانٌ
...«و پيوسته در گرد آنها(بهشتيان)نوجوانانى براى خدمت آنان گردش مىكنند...».(ج
110/19.)
از مادّۀ«غُلُوّ»به معنى«تجاوز از حق كردن»است،منتها هنگامى
كه در مورد تجاوز مقام و منزلۀ كسى باشد«غُلُوّ»گفته مىشود،اگر در نرخ و
قيمت باشد«غلاء»گفته مىشود و اگر در مورد تير باشد«غلو»(بر وزن دلو)مىگويند و
اين كه به حيوان فوقالعاده سركش «غلواء[**]»مىگويند
از همين مادّه است.
بعضى معتقدند كه غُلُوّ هم در طرف افراط گفته مىشود و هم در
تفريط،در حالى كه بعضى ديگر،آن را منحصر به طرف تفريط مىدانند و نقطۀ مقابل
آن را تقصير مىگويند.
با توجه به آيۀ مورد بحث و نيز آيۀ 171 سورۀ
نساء،غُلوّ نصارى روشن است و امّا در مورد غلوّ يهود كه خطاب يا اهل الكتاب شامل
آنها نيز مىشود بعيد نيست كه اشاره به سخنى باشد كه دربارۀ عزيز مىگفتند و
او را فرزند خدا مىدانستند و به هر حال مسئله«غُلُوّ»دربارۀ پيشوايان يكى
از مهمترين سرچشمههاى انحراف در اديان آسمانى
[*]قُلْ
يٰا أَهْلَ الْكِتٰابِ لاٰ تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ
الْحَقِّ ...«بگو اى اهل كتاب در دين خود غلو(و زيادهروى )نكنيد و
غير از حق نگوييد...»مائده77/.
[**] غلواء و غلواء:به معنى
سركشى و از حدّ گذشتن است.«فرهنگ جامع نوين،ج 511/2».
نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 352