نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 237
معتقدند
كه نام قبيله عاد به تبعيّت از نام جدّ اين قبيله،«ارم»اطلاق شده است و بنابراين
تفسير،اشاره به اندامهاى نيرومند و پيكرهاى ستون مانند قوم عاد است،ولى مناسب با
آيۀ بعد اين است كه«ارم»نام شهر بىنظير آنها باشد،اشاره به اين كه در آن
شهر ستونهاى عظيمى در كاخها و ساختمانهاى آن بهكاررفتهاست و در هر دو صورت اشارهاى
است به قدرت و قوت قوم عاد.(ج 452/26.)
از مادّۀ«عمارة»به معنى«آباد كردن»و از جانب خدا زندگانى
دراز يافتن است.اين آيه دستور اكيد مىدهد كه«مشركان حق ندارند مساجد خدا را آباد
كنند...»زيرا عمران مسجد در صلاحيت همهكس نيست،همچنان كه در آيۀ بعد مىفرمايد:
«مساجد الهى را تنها كسى آباد مىكند كه ايمان به خدا و روز قيامت
آورده و نماز را بر پا دارد و زكات را بپردازد و از چيزى جز خدا نترسد...[**]»توبه18/.
آيا آباد ساختن مساجد به معنى آبادى ساختمان و تأسيسات آن است،يا
به معنى اجتماع و شركت در آن؟بعضى از مفسران تنها يكى از اين دو قسمت را در
تفسير«عمران مساجد»در آيۀ فوق انتخاب كردهاند،در حالى كه مفهوم اين كلمه يك
مفهوم وسيع است و همۀ اين امور را شامل مىشود.
مشركان و بتپرستان نه حق شركت در مساجد را دارند و نه تعمير و
بناى ساختمان آنها و همۀ اين امور بايد به دست مسلمانان انجام پذيرد.
ضمنا از اين آيات استفاده مىشود كه مسلمانان نبايد هدايا و كمكهاى
مشركان،بلكه
[*]مٰا
كٰانَ لِلْمُشْرِكِينَ أَنْ يَعْمُرُوا مَسٰاجِدَ اللّٰهِ
شٰاهِدِينَ عَلىٰ أَنْفُسِهِمْ بِالْكُفْرِ...«مشركان حق
ندارندمساجد خدا را آباد كنند در حالى كه به كفر خويش گواهى مىدهند...»توبه17/.