پيشگفتار [از محقق‌]

«فضائل» نگارى در فرهنگ اسلام، و ثبت فضائل فضيلت داران، پيشينه كهنى داشته، و به صدر اسلام باز مى‌گردد، بدين‌گونه كه بخشى از روايات نقل شده از پيامبر (صلّى اللّه عليه و آله)، درباره برخى از صحابه است كه به فضائل آنان پرداخته، و در مناسبتهاى گوناگون از آنان ياد فرموده است، بخش مهمّ اين فضائل در محدوده سبق در اسلام و ايمان، هجرت، جنگ با كفّار، بذل جان و مال و عزيزان در راه گسترش اسلام، و جز اينها مى‌باشد. در اين ميان خاندان پيامبر (صلّى اللّه عليه و آله) بيشترين حجم فضائل را به خود اختصاص داده‌اند، و از ميان آنان علىّ بن أبى طالب (عليه السلام) است كه به اتّفاق تمامى مؤرّخين و محدّثين و سيره‌نگاران و فضائل‌نويسان، بيشترين نوع فضيلت را دارا بوده، و يا كسب كرده است، و از اين جهت پس از رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله) دوّمين فردى است كه جامع فضائل متنوّع بوده، و كسى بر اين دو تن سبقت نگرفته است، تا بدانجا كه احمد بن حنبل امام حنبليان، و اهل حديث مى‌گويد: فضائل على بن أبى طالب جهان را پر كرده است (- ملأ الخافقين). حوادث و رخدادهاى پس از فوت رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله)، همچون‌