آنان واقع مىشدند اعدام مىكردند اين امر مسلم مىشود كه طائفه شيعه در قرن چهارم در بغداد رسميت داشتهاند و سخن علماى آنان منشأ اثر بوده است.

با توجه و اعتراف باين سوابق در عين حال نميتوان انكار كرد كه قدرت و عظمت شيعيان در «بغداد» و بطور كلى در «عراق و ايران» در دورۀ «ديالمه» باوج خود رسيد.

اين سلسلة ايرانى الأصل شيعه مذهب مدت صد و سيزده سال (از سال 334 تا سال 447 هجرى) بر شهر بغداد مركز خلافت عباسى با كمال اقتدار حكومت مىكردند بطورى كه از خليفه بجز نام و تشريفات اثرى نبود و معتبر ترين پادشاه اين سلسله عضد الدوله است كه در سال 367 «بغداد» را ضميمه قلمرو حكومت خود نمود و تا سال 372 در قيد حيات بود وى در اسلام، نخستين پادشاهى است كه بعنوان «ملك» پس از نام خليفه در خطبه نام برده شد و محل دفن على (عليه السلام) را آشكار كرد و بر آن بقعه و بارگاه ساخت و وصيت نمود كه او را در جوار آن حضرت به خاك سپارند [34]. اين پادشاه توجه و علاقه خاصى به شيخ مفيد داشت و گاهى براى ملاقات «مفيد» به منزلش مىرفت. بطور كلى مجامع و محافل شيعه از لحاض كميت و كيفيت در عصر ديالمه نضج گرفت و حوزههاى درس و بحث و مجالس مناظره آنان با ارباب مذاهب در بغداد علنى بود. دانشمندان شيعه در همه جا با سلاطين «ديالمه» و وزراى آنان مرتبط و منظور نظر ايشان بودند از جمله بايد رابطه شيخ صدوق و

[34]- وفيات الأعيان ج 3 ص 21 ببعد.