متعلَّقا في صلوته بشيء دون اللَّه تعالى ، فهو قريب من ذلك الشّيء بعيد عن حقيقة ما اراد اللَّه منه في صلوته . قال اللَّه عزّ و جلّ : « ما جَعَل الله لرجل من قلبين في جوفه . » و قال رسول اللَّه صلَّى اللَّه عليه و آله : قال اللَّه تعالى : لا اطَّلع على قلب عبد فاعلم فيه حبّ الاخلاص لطاعتى لوجهى و ابتغاء مرضاتى ، الا لولَّيت تقويمه و سياسته .
و من اشتغل بغيرى ، فهو من المستهزئين بنفسه ، و مكتوب اسمه في ديوان الخاسرين . [1] در اين حديث شريف جمع بين بيان اسرار و آداب فرموده . و تفكَّر در آن ، طرقى از معرفت به روى سالك إلى اللَّه باز كند ، و تأبّى و جحود منكرين را درهم مىشكند ، و تأييد و تشييد اولياء عرفان و اصحاب ايقان را مىفرمايد ، و حقيقت انس و خلوت با حق و ترك غير حق تعالى را گوشزد فرمايد .
مىفرمايد : « به خدا قسم ، زيان نبيند كسى كه حقيقت سجده را به جاى آورد ، و لو در عمر يك مرتبه . و روى رستگارى نبيند كسى كه در اين حال كه ترك غير است با حق خلوت كند ، ولى شبيه به خدعه كنندگان باشد كه صورتا در خلوت و انس است ولى حقيقتا غافل از حق و از آنچه خداى تعالى براى ساجدان مهيّا فرموده كه آن انس با حق است در اين عالم و راحت است در آن عالم . و دور نيفتد از خداوند هرگز كسى كه نيكو تقرّب جويد به حق تعالى در سجود ، و نزديك نشود به حق تعالى هرگز كسى كه اسائهء ادب كند در سجود و حرمت آن را ضايع نمايد به اينكه قلب خود را به غير حقّ متعلَّق كند در حال سجود . اكنون كه شمه اى از سرّ سجود را دانستى ، سجود كن سجدهء كسى كه متواضع و ذليل است در پيشگاه قدس حق تعالى ، و نظر به حال نقص و بى نوايى خود كن ، بدان كه خلق شدى از خاكى كه پايمال خلايق است ، و از نطفه اى كه همه كس از او اجتناب و استقذار كند ، و تكوين شده در صورتى كه شيء مذكورى نبوده . و خداى تعالى معنى سجود را سبب تقرّب به خود

[1] - مصباح الشّريعة ، « الباب السّادس عشر ، فى السجود . » .