فعل بر او متوقف نباشد و لكن شارع جعل كرده است كه فعل موقوف بر آن باشد مانند طهارت براى نماز 5- آنچه صحت دليل بر آن متوقف است 6- قضيه كه جزء قياس باشد (صغرى و كبرى). 7- آنچه مباحث آينده كتاب بر آن متوقف است كه مقدمه علم گويند كه شروع در علمى متوقف بر آن باشد.

(كشاف ص 115) تركيبات در معانى اصولى و منطقى 6- مقدمه وجود كه تحقيق و وجود ذى المقدمه متوقف بر آنها است مانند آموختن كه مقدمه دانستن است خلاصه كلام درباره مقدمات و انواع آن:

مُقَدَّمه صِحَّت‌

- مانند طهارت نسبت به صلاة كه درست بودن ذو المقدمه متوقف بر آن باشد.

مقدمه عادى‌

- در مقابل شرعى و عقلى است رجوع به مقدمه شود.

مُقَدَّمِه عِلم‌

- آنست كه دانستن ذو- المقدمه متوقف بر آن باشد رجوع شود به (تقريرات ص 65).

مُقَدَّمه عَقْلى‌

- در مقابل مقدمه عرفى شرعى و عادى است رجوع به مقدمه شود

مُقَدَّمه مُسْتَحَبّ‌

- اصوليان گويند شكى نيست كه مقدمه مستحب مانند مقدمه واجب كه واجب است مستحب است لكن مقدمه حرام و مكروه حرام و مكروه نمى‌باشند زيرا با وجود حصول مقدمه امكان ترك حرام و مكروه هست بنا بر اين دخلى در حصول ذى المقدمه ندارند بر خلاف مقدمه مستحب رجوع به مقدمه واجب شود.

مُقَدَّمِه موصِلَه‌

- و مقدمه موصله مقدمه‌ايست كه مطلوب بالغير باشند رجوع به مقدمه واجب شود.

مُقَدَّمِه واجِب‌

- از مباحثى كه در فن اصول مطرح شده است و در پيرامون آن گفتگوئى زياد بميان آمده است مبحث مقدمه واجب است و مراد ملازمه بين وجوب چيزى و وجوب مقدمه آن ميباشد بطور كلى مقدمات بر چند قسم‌اند 1- مقدمات داخلى و آن اجزائى است كه مأخوذ در ماهيت مامور به است.

2- مقدمات خارجيه كه خارج از ماهيت‌اند 3- مقدمات عقليه كه مقدماتى هستند كه محال است وجود ذى المقدمه عقلا بدون آنها 4- مقدمات شرعيه كه محال است وجود ذى المقدمه شرعا بدون آن‌ها 5- مقدمات عاديه كه ذى المقدمه بدون آنها ممكن است واقع شود الا آنكه عادت جارى است كه ذى المقدمه بواسطه آنها حاصل شود.

در اصول رشاد در باب اسباب و مقدمات آمده است:

ب: صاحب كتاب قوامع الاصول كه تقريرات مرحوم شيخ انصارى را برشته تحرير در آورده در آخر مقاله مربوطه بمقدمه واجب چنين نگاشته است:

سبب گاهى بسيط ميباشد و گاهى مركب از امور متعدده در صورت اول آن را علت تامه گويند كه از وجودش معلول و از عدمش عدم معلول لازم ميآيد و در صورت ثانى تمام آن هيئت مركبه را من حيث المجموع علت تامه و هر يك از اجزاء آن را جزو علت نامند و در اين صورت وجود معلول در واقع مستند بوجود جميع آن اجزائى‌