نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامى نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 2 صفحه : 839
د
دائِرَه
- (اصطلاح هيئت و رياضيات) خطى كه محيط به سطح مستدير بوده و ممكن
باشد در داخل آن نقطه فرض كرد كه فاصله تمام خطوط مستقيمه خارج آن نسبت بدان مساوى
باشد و گاه دائره اطلاق بر سطح مستدير شود كه محاط بدان خط باشد و آن خط محيط و
نقطه مركز آن باشد و خط مستقيمى كه از مركز آن عبور كند و بمحيط آن وصل شود قطر
آنست.
(دستور ج 2 ص 96- تفسير ص 210)
دائِرَةُ الارتِفاع
- (اصطلاح هيوى) دائرة الارتفاع عبارت از دائره بزرگى است كه عالم را
بدو نيم كرده و دائره افق را بر زواياى قوائم قطع كند و بمركز شمس مرور كند و يا
از دو قطب افق عبور كند.
(دستور ج 2 ص 96)
دائِره اوّل السَّماوات
- (اصطلاح هيوى) عبارت از دائره بزرگى است كه ميان شمال و جنوب را
جدا كرده و از دو قطب افق و دو قطب دائره نصف النهار عبور كند و دو قطب آن دو نقطه
شمال و جنوب است و حد فاصل ميان آن و افق عبارت از خط مشرق و مغرب است و آن خطى
است كه دو قطب دائره نصف النهار را بهم ميپيوندد.
(از دستور ج 2 ص 96) و به عبارت ديگر ...
عبارت از دايره بزرگى است كه به دو سمت رأس و قدم عبور كند و نيز بدو
نقطه مشرق و مغرب و از اين جهت دايره مشرق و مغرب هم نامند و دو قطب آن قطب جنوب و
شمال بود و دايره نصف النهار را در دو نقطه سمت رأس و قدم قطع كند و بر خلاف دايره
ارتفاع كه متغير است اين دايره ثابت است ...
دائِرةُ الافُق
- (اصطلاح هيوى) دائره افق دائره عظيمى است كه ميان آنچه از فلك ديده
ميشود يعنى نيمه مرئى و نيمه نامرئى آن را جدا ميكند و دو قطب آن سمت رأس و سمت پا
است و دوائر موازى فوق را ارتفاع و دوائر زير را مقنطرات گويند.
(از دستور ج 2 ص 96)
دائِرةُ البُروج
- (اصطلاح هيوى) منطقهايست در فلك ثامن كه منطقة البروج هم گويند.
(ار كشاف ص 471)
دائِره صَغيره
- (اصطلاح هيوى) يا
نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامى نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 2 صفحه : 839