اهلِ تَقْليد

- (اصطلاح عرفانى) در مقابل اهل استدلال و اهل اجتهادند و اين طايفه را عوام ميگويند، چنانكه اهل استدلال را خواص گويند.

(انسان كامل ص 39) و بعضى كسانى كه بمرتبه يقين و كشف نرسيده‌اند گويند، عرفا گويند.

بدان كه اهل تقليد بزبان اقرار مى‌كنند و بدل تصديق ميكنند هستى و يگانگى خدا را و ميدانند كه اين عالم را صانعى است و صانع عالم يكى است و اول و آخر وحد و نهايت و مثل و مانند ندارد و ...

و اما اعتقاد اين طايفه بواسطه حس و سمع است يعنى نه بطريق كشف عيان و نه بطريق دلائل و برهان.

(رجوع شود بانسان كامل نسفى ص 39- 40)

اهلِ تَنْ‌

- (اصطلاح عرفانى) آنان كه همه هم خود را دنيا قرار داده‌اند. مولانا گويد:

اهلِ تَوْحيد

- (اصطلاح عرفانى) موحدان را گويند در مقابل اهل شرك، و اهل اللّه را نيز گويند.

رودبارى گويد: «لو تكلم اهل التوحيد بلسان التجريد لما بقى ... الا مات».

(طبقات ص 357)

اهلِ حَقايِق‌

- (اصطلاح عرفانى) اهل حقايق در مقابل اهل ظاهرند كه آنها را اهل باطن هم گويند و مراد اهل اللّه‌اند (لمع ص 30) ابو يعقوب نهرجورى گويد: «الذى حصل اهل الحقائق فى حقايقهم ان اللّه تعالى غير مفقود فيطلب و لا ذو غاية فيدرك و من اراد موجودا فهو بالموجود مغرور و انما الموجود عندنا معرفة حال و كشف علم بلا حال». (طبقات ص 379)

اهلِ حَقّ‌

- (اصطلاح عرفانى) اهل معرفت و سالكان الى اللّه را گويند.

شبلى گويد: «اهل الحق طائرة اليه باجنحة المعرفة و مستشيرة اليه بموالاة المحبة». (طبقات ص 347)

اهلِ خانِقاه‌

- (اصطلاح عرفانى) در تحت عنوان كلمه خانقاه مبدأ تاريخى و علت وجودى آن بيان خواهد شد، اكنون گوئيم كسانى كه مقيم خانقاهند و اهل خانقاهند دو طايفه‌اند يكى مسافران و