مقصود از مراهقه يا نوجوانى، رسيدن به حد بلوغ طبيعى است. اين مرحله،
از سن، حد وسط بين رشد و بلوغ است و تحت تأثير فشارهاى ناشى از تغييرات زيستى و
نفسانى و اجتماعى قرار دارد. از مهمترين ويژگىهاى آن، افزايش تمايلات جنسى، تمايل
به استقلال و ابتكار عمل، تمايز از ديگران، ميل به آزادى از قيد و بندهاى خانواده،
محتلم شدن در بيدارى به سهولت، تدارك زندگى آينده و سعى زياد در خويشتنكاوى و ...
است (رجوع كنيد به طفل).
مركب
فارسى/ آميخته
فرانسه/Compose ,Complexe
انگليسى/Compound ,Complex
لاتين/Compositus ,Complexus
الف- آميختهCompose
1- آميخته يا مركب چيزى است كه مركب از اجزاء بسيار باشد و در مقابل
بسيط قرار دارد. مثل جسم، زيرا جسم اگر تركيبى از اجزاء بسيار باشد، مركب است و
اگر غير از اين باشد، بسيط است.
2- مؤلّف يا مركب در اصطلاح منطقيان «لفظى است كه داراى معنائى باشد و
معنى آن داراى اجزائى باشد كه اجزاء معنى با اجزاء لفظ منطبق باشد و از مجموع
معانى آن، معنى جمله به وجود آيد. مثل: «انسان مىرود»، يا «سنگانداز» (ابن سينا،
نجات).
و نيز گفتهاند: «مركب لفظى است كه جزئى از لفظ آن دال بر جزئى از
معنى آن باشد و بر پنج قسم است:
1- مركب اسنادى مثل: زيد ايستاد.
2- مركب اضافى مثل پسر زيد.
3- مركب عددى مثل پانزدهتا.
4- مركب مزجى مثل بعلبك.
5- مركب صوتى مثل سيبويه.» (تعريفات جرجانى) حد مركب (تصور مركب) عموما
حدى است كه مركب از تعدادى حدود باشد كه بين آنها حرف عطف «و» واقع شده باشد. مثل:
زيد و عمرو راستگو و بخشندهاند. در اين قضيه هر يك از موضوع و محمول، مركب از دو
حد (دو تصور) است.
3- قضيه مركبه قضيهايست كه يا موضوع آن يا محمول آن يا هر دو، مركب از
چند قضيه باشد. مثل قضيه شرطيه:
اگر انسان درستكار و راستگو باشد داراى وجدان آسوده و مورد احترام
مردم است. و نيز «قضيه مركبه قضيهايست كه اساس آن تركيبى از سلب و ايجاب باشد.
مثل قضيه هر انسانى خندهناك است، نه هميشه. معنى اين قضيه، ايجاب خنده براى انسان
و سلب بالفعل آن از اوست.» (تعريفات جرجانى).
قضاياى مركبه ممكن است ربطى، شرطى متّصل، شرطى منفصل، سببى، اضافى و
يا استثنائى باشد. (رجوع كنيد به استثناء، اضافه، رابطه، سبب، شرطى).
4- قياس مركب قياسى است كه متشكل از چند قياس باشد كه هر يك از آنها
مقدّمه ديگرى باشد. مثل:
هر ب ج است.
هر ج د است.
پس هر ب د است هر د ه است.
پس هر ب ه است الخ (رجوع كنيد به قياس) ب- آميختهComplexe
مركب به اين معنى متشكل از اجزاء بسيارى است كه درهم فرو رفته است، و
مىتواند صفت يا اسم شىء باشد.
1- اگر صفت باشد به حد يا قضيه يا قياس اطلاق مىشود. حد مركب، حدى است
كه به لفظى اضافه شده باشد كه آن را تفسير يا تحديد كند مثل انسانى كه حيوان ناطق
است يا جسمى كه شفاف است. قضاياى مركبه بر دو قسم است. يكى قضايائى كه مركب از
قضايائى است كه حدود آنها مركب است مانند آنچه ذكر شد. دوم آنچه مركب از قضايائى
است كه صورت آنها مركب است از قبيل قضاياى موجهه.
قياس مركب قياسى است كه نتيجه آن
داراى حدود مركب باشد و اين حدود، در مقدمات منفك از يكديگر باشد. و نيز قياس مركب
قياسى است كه نتيجه آن يك قضيه