نام کتاب : شرح رسالة الطير( ابن سهلان ساوى) نویسنده : عمر بن سهلان ساوى جلد : 1 صفحه : 38
شرح
ببايد دانستن، كه در شتر مرغ، رموزى است كه آن را ببايد شناخت، كه
چون [1] يك پاى او را خللى رسد، به ديگر پاى
نتواند رفت، جز به سينه نرود و در بيابان با هيچ حيوان، انس [2] نگيرد
[3].
و از شتر مرغ [4] كه بدو شبهى دارد، مگريزد [5]، و او شبهى دارد، از روى صورت به مرغ و شبهى [6] دارد با شتر. و خايه كه نهاده باشد،
اگر از آن بيفتد، ديگرى كه اشتر مرغى ديگر نهاده باشد، او را به جاى آن بايستد و
اين همه، رموز نيكوست.
امّا شيخ پيش بيك رمز، اشارت
[7] كرده [8]
است، كه او آهن و سنگ كرم خورده فرو برد و چون
[9] او را [10]
اطفا و تبريد آن عمل كند و آن آهن و سنگ كرم او را زيان كار نبود، و اشارت [11] كرد بدان كه
[12] افعى استخوانهاى سخت فرو برد و غذاى او شود و در جوف اشتر مرغ، آهن
گرم و سنگ گرم، غذاى او شود و حرارت برو [13] آن را به اعتدال باز آرد، چنانكه غذا شود و چون مار استخوان را
تليين و تلطيف كند [14]،
چنانكه غذا شود. پس آدمى [15] مىبايد كه اين دو معنى، يكى كه حرارت را تسكين كند و ديگر كه،
ناملايم را لطيف و ليّن گرداند. و اين اشارت
[16] است به آنكه حكماء گفتهاند، در اصلاح
[17] قوّت شهوانى و به قوّت غضبى و اصلاح غضبى به شهوانى، و آن چنان باشد
كه تفكر كند در [18] احوال آنكه، برو خشم گرفته