نام کتاب : شرح رسالة الطير( ابن سهلان ساوى) نویسنده : عمر بن سهلان ساوى جلد : 1 صفحه : 25
شرح
ببايد دانستن كه چون دانسته آمد كه برادر و دوست حقيقى، كيست.
با اين برادران، راز، آشكارا
[1] بايد داشت، يعنى بر ايشان، بد آنچه ترا معلوم باشد، بخل و ضنّت
نبايد كرد. كه اگر برادر در مرتبه شناخت از تو پيشتر بود ترا ازو كمال حاصل آيد. و
اگر كمتر بود، او از تو كامل شود و اگر مساوى بود، هر يك از شما، يكديگر را
مطالعت [2] كنيد. و به يكديگر كامل شويد. و
چنانكه حق تعالى و ملائكه از بخل و ضنّت دورند و رادى كنند بر آنكه مستعد بود و وى
قبول كند و آنكه نبود بخل يازد و بزه گردد آن آدمى كه خواهد به صفات و اخلاق
ملائكه موصوف بود، بايد كه بخل نكند بر مستعدّ.
و ببايد دانست كه نفس ناطقه آدمى دو قوّت دارد، يك قوه را عامله
خوانند و يكى عاقله. و نه چنان است كه اين نفس دو چيز است تا [3] آدمى را دو نفس است، كه يكى تدبير
سياست بدن كند و يكى ادراك معقولات.
بلكه نفس يك چيز است، ليكن
[4] به اعتبار التفات او، اين دو اثر حاصل مىآيد، يكى از او، و يكى برو [5].
و اين مراتب بگردد بر دوام قبول
[6] از مبادى و غير آن. و روا بود كه نفس را، به واسطه حاجت آيد بسيار،
و روا بود كه كمتر [7]
آيد، چه آن متعلّمان باشند كه نزديك باشند به تصوّر معقولات. و آن استعداد بود كه
او را، دو قوّت به حدّى بود، كه او در اتّصال به مفارق، محتاج نبود به چيزهاى
بسيار، و به تعليم شدن، تا گوئى كه او همه چيزها، از خود، مىنداند. [8] و اين چنين كس فراوان نبود، بلكه نادر [9] و عزيز بود، چه اين درجه، بلندترين