ان العالم محدث، لانه جسم مؤلف، فشابه البناء، و البناء [1] محدث؛ فالعالم‌ [2] محدث؛ فههنا [3]، عالم و بناء و جسمية و محدث.

فصل‌ [4]: فى الضمير

الضمير، هو قياس طويت مقدمته‌ [5] الكبرى، اما لظهورها و الاستغناء [6] عنها، كما جرت العادة به‌ [7] فى التعاليم. كقولك: خطا ا ب، ا ج‌ [8]، خرجا من المركز الى المحيط؛ فينتج‌ [9] انهما متساويان؛ و قد حذفت الكبرى. و اما لا خفاء كذب الكبرى اذا صرح بها كلية. كقول الخطابى: هذا الانسان، يخاطب العدو؛ فهو اذا خائن مسلم للثغر. و لو قال: و [10] كل مخاطب للعدو، فهو خائن؛ لشعر بما يناقض به قوله، و لم يسلم.

فصل‌ [11]: فى الرأى‌

الرأى، مقدمة محمودة كلية، فى أن‌ [12] كذا كائن أو

[1] - ب: البنى و البنى‌

[2] - هج: و العالم‌

[3] - ها: فهاهنا

[4] - د، رم عنوان ندارد؛ ب، ها، هج «فصل» ندارد؛ ط «فصل فى» ندارد، ق «فصل» دارد

[5] - ط: مقدمتها

[6] - ب: و لاستغنا

[7] - ق «به» ندارد

[8] - ق: و ا ج‌

[9] - ق 2: و كل خطين خرجا الخ فينتج‌

[10] - هج «و» ندارد

[11] - ق «فصل» افزوده دارد؛ د، رم عنوانى ندارد؛ ط: الراى؛ ديگر نسخه‌ها: فى الراى‌

[12] - رم: الذاتى فى مقدمة كلية فى ان؛ ق: الراى مقدمة كليه محمودة مسوقة فى ان‌