«الإصرار أن يذنب الذنب فلايستغفر اللَّه، ولايحدّث نفسه بالتوبة فذلك الإصرار

» [1].

«اصرار اين است كه انسان گناه كند و از خدا استغفار نكند و بخاطرش هم نياورد كه توبه كند. پس اين اصرار به گناه است.»

انگيزه‌ها و عوامل گناه‌

گناه كردن، انگيزه‌ها و عوامل خاصى دارد، و كسى كه بخواهد از گناهان اجتناب نمايد، بايد در جستجوى علل و انگيزه‌ها برآيد، و آنها را از اعماق وجود خويشتن ريشه كن نمايد. از جمله عوامل گناه: حرص، حسد، تكبّر و تعصّب است واز عوامل ديگر آن محبّت‌دنيا و زيورهاى دنيوى، رياست‌طلبى، شكم پرستى، لذّت خواهى، دوست داشتن خواب و غفلت آن، محبت زنان، شهوترانى وراحت‌طلبى و همچنين انحصارطلبى وخودخواهى است. احاديث شريف اين عوامل وانگيزه‌ها را براى ما بخوبى بيان داشته و ما را دراين مورد نصيحت كرده است كه پاره‌اى از آنها را باهم مى‌خوانيم:

1- امام صادق‌عليه السلام فرمود:

«اصول الكفر ثلاثة: الحرص، والاستكبار، والحسد. [2]

«ريشه‌هاى كفر سه چيز است: حرص، تكبّر و حسد.»

2- امام صادق‌عليه السلام روايت مى‌كند كه پيامبر خداصلى الله عليه وآله فرمود:

«أركان الكفر أربعة: الرغبة، والرهبة، والسخط، والغضب‌

» [3].

«اركان كفر چهار چيز است: رغبت (به دنيا)، ترس، ناخوشنودى (از مقدّرات الهى) وغضب.»

3- امام صادق‌عليه السلام روايت مى‌كند كه پيامبر خداصلى الله عليه وآله فرمود:

«إنّ أوّل ما عُصِي اللَّه به ستّة: حبّ الدنيا، وحب الرياسة، وحب الطعام، وحبّ النوم، وحبّ الراحة، وحبّ النساء

» [4].

«اوّلين چيزهايى كه خداوند بواسطه آنها معصيت شد، شش چيز است: دوستى دنيا، دوستى رياست، دوستى طعام، دوستى‌خواب، دوستى راحتى و دوستى زنان.»

4- حضرت على‌عليه السلام فرمود: