زندگى راحت اين جهانى در معرض عذاب الهى قرار مىدهند.
/ 313 سپس قرآن به مسئله مهم ديگرى اشاره مىكند و آن اين است كه
جزاء در لحظاتى مىآيد كه آدمى فريفته باور خود شده است. جامعه در آغاز زندگى خود
اهل حذر و پرهيز است ولى هنگامى كه عمرش دراز شود و نعمتش افزون گردد و به خيرات و
بركات رسد، آن پرهيزگارى و حذر را از ياد مىبرد و غرور بر او چيره مىشود و چنان
مىپندارد كه نعمت و راحت او ابدى است ولى سخت در اشتباه است. كيفر اعمالش بر روى
هم انباشته مىگردد تا در لحظه محتوم بر سر او فرود آيد و همه چيز را ويران سازد.
اين يك قانون ثابت اجتماعى است و هيچ يك از جوامع از آن مستثنى نيستند.
شرح آيات
[37] انسان براى جزاى عملش شتاب مىورزد زيرا شتابكار آفريده شده
ولى معنى شتابكارى چيست؟ و چگونه انسان از شتاب آفريده شده است؟
بعضى گويند كه شتابكارى صفت ذاتى انسان است نه صفت عارضى كه انسان از
جامعه كسب كرده باشد.
بعضى مىگويند عامل شتاب آفرينش انسان است از گل. يعنى انسان از ماده
پستى كه داراى صفات منفى است آفريده شده. از اين رو در كارها شتاب مىورزد و
نمىتواند شكيبايى كند و اين امر طبيعت مادى محض اوست.
بعضى ديگر مىگويند شتابكارى معنى وسيعترى و عميقترى دارد. و آن اين
است كه زمان از عوامل آفرينش انسان و يكى از عناصر اوست. شأن آن شأن همه طبيعت
مسخر اوست. هر موجودى را كه در زمين و آسمان مىبينيم زمان جزئى از تركيب و طبيعت
اوست.
قرآن مىخواهد به ما بگويد كه اين طبيعت بشرى كه زمان جزئى از آن را
تشكيل مىدهد، انسان را به مسئوليت ناپذيرى دعوت مىكند زيرا او بنا بر طبيعت خود
در لحظه زندگى مىكند بنا بر اين از ادراك حتميت پاداش عاجز است.