ايستادگى كند و آنان را نجات دهد.

او است كه به فرزندان آدم كرامت عنايت كرده است، و آنان را در خشكى و دريا به حركت درمى‌آورد، و بر بسيارى از آفريده‌هاى خود فضيلت و برترى بخشيده است (70).

بدين گونه كيد و مكر شيطان سست است، بدان جهت كه ولايت مخصوص خدا است و دين براى او و امر به دست او، و او است كه كرامت انسان را مى‌خواهد در صورتى كه ديگران خواستار گمراه كردن اويند.

و ريسمان رهايى از امواج كيد و مكر شيطان قرآن است.

چگونه بايد در برابر مكر شيطان مقاومت كنيم؟ و مبارزه ميان فرزندان آدم و ابليس به كجا پايان مى‌يابد؟ و چه عبرتهايى از تاريخ در اين زمينه مى‌توان گرفت؟

چنان مى‌نمايد كه درس يازدهم در پيرامون اين پرسشها گردش مى‌كند.

با گفتار درباره پيشوايى آغاز مى‌شود كه حدود خطر بشر را محدود مى‌كند.

پس در روز بعث خدا هر گروه را به نام پيشواى ايشان فرامى‌خواند، و اختلاف مردمان در آن است كه بعضى با نامه اعمال در دست راستشان پيش مى‌آيند و آن را مى‌خوانند، و بعضى كور به محشر مى‌آيند/ 169، و پيشواى راهنما وسيله رهايى از مكر شيطان است.

قرآن پس از آن بيان مى‌كند كه چگونه رسول در معرض فشار تبليغاتى قرار گرفت تا او را از آنچه به وى وحى مى‌شود دور سازند و به چالش با او بپردازند. و رسول خدا براى ما نمونه و سرمشقى نيكو است، و به ما مى‌آموزد كه چگونه در برابر فتنه با توكل بر خدا ايستادگى كنيم كه رسول (ص) چنين كرد و خدا او را ثابت و استوار نگاه داشت. و اين مثلى براى امر گمراه كردن است، و قرآن مثلى براى مسئله ترساندن مى‌زند كه نزديك بود پيامبر را از روى زمين بردارند و اگر چنين مى‌كردند پس از آن جز اندكى برجاى نمى‌ماندند. و اين سنت خدا است (77).

براى رو به رو شدن با اغوا و فريب ابليس بر ما واجب كرده است كه‌