يعنى گروهى به جاى گروه ديگر جاى گيرند و بر آنان مسلّط شوند، بلكه
هدف اقامه حكم خدا و بركندن ريشه فتنه است. فتنه چيست؟ آيا مراد از فتنه شرك به
خداست؟ يا فساد در زمين است؟ يا ستم كردن مردم است بر يكديگر؟ يا تسلط گروهى است
از مردم بر گروهى ديگر و برده كردن و بهرهكشى از آنهاست يا تحميل فرهنگ معينى بر
آنها؟
بديهى است كه فتنه در زبان قرآن تسلط غير مشروع است هم چنان كه اين
سلطه شرعى است كه از ايمان به خدا مدد مىگيرد و از حق يارى مىجويد و به آزادى
انسان مىانديشد. آشكارترين معانى شرك تسلط نامشروع است يا خضوع در برابر چنين
تسلطى است.
وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّى لا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَ يَكُونَ الدِّينُ
كُلُّهُ لِلَّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ بِما يَعْمَلُونَ بَصِيرٌ
و با آنان نبرد كنيد تا ديگر فتنهاى نباشد و دين همه دين خدا گردد. پس اگر باز
ايستادند خدا كردارشان را مىبيند.» خداوند مىداند كه آيا آنان در دعوى خويش
صادقاند يا اهل نفاق و جايز نيست كه به جنگ با آنان به بهانه اين كه هنوز در شمار
كفارند ادامه داد در حالى كه به ظاهر دعوى اسلام مىكنند.
/ 57 [40] ولى اگر از اسلام سرباز زدند و باز هم به قتال گراييدند و
به اشاعه فساد پرداختند، شما نيز به قتال خويش ادامه دهيد بدون هيچ اندوه يا سستى
و درنگى. زيرا شما سرانجام بر آنان پيروز مىشويد، خدا مولاى شماست و پيشواى
شماست. اوامر و نواهى و تعاليم او براى شما بهتر است زيرا او شما را به قدرت مقهور
ناشدنى خود يارى مىكند.
وَ إِنْ تَوَلَّوْا فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَوْلاكُمْ نِعْمَ
الْمَوْلى وَ نِعْمَ النَّصِيرُ و اگر سرباز زدند، بدانيد كه خدا
مولاى شماست و او يارى دهندهاى نيكوست.»