و اين خصلت عموم مردم است و امام على (ع) از آن چنين تعبير كرده كه مردم دشمن چيزهايى هستند كه به آنها جاهل‌اند».

/ 387 يكى از بدترين صفات جاهليت كه هنوز هم چون سدى بر سر راه پيشرفت نوع بشر قرار گرفته همين است. بر انسان واجب است كه خود و جامعه خود را به گونه‌اى تربيت كند كه از هر تازه‌اى با روحيه‌اى مثبت استقبال كند و هر پديده تازه‌اى را به مجرد اين كه درباره آن شناختى نداشت مردود نشمارد.

ديگر از صفات جاهليت انتظار تحول حقيقت است به واقع. مثلا اگر مردم جاهلى را بگويند كه تنبلى يا اختلافات و بى‌سامانيها سبب قحطى مى‌شود حقيقت را نمى‌پذيرند، و به انتظار فرا رسيدن سالهاى قحطى مى‌مانند و چون به وقوع پيوست آن وقت است كه حقيقت را مى‌پذيرند.

ما از پى علم مى‌رويم تا به نيروى آن بر حوادث سبقت گيريم و خود را از خطرها برهانيم و چون حوادث در رسيدند و خطرها آشكار شدند ديگر ايمان سود نكند.

وَ لَمَّا يَأْتِهِمْ تَأْوِيلُهُ كَذلِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الظَّالِمِينَ‌ كسانى كه پيش از آنان بودند نيز پيامبران را چنين به دروغ نسبت دادند. پس بنگر كه عاقبت كار ستمگران چگونه بوده است.» [40] بار ديگر قرآن تأكيد مى‌كند كه يكى از عوامل اساسى كفر به قرآن حكمت‌آموز ارتكاب كردار بد است كه در دلهاى كافران جاى گرفته است. و نمى‌گذارد كه به پيامبر ايمان بياورند و اين عمل خود فساد در زمين است.

وَ مِنْهُمْ مَنْ يُؤْمِنُ بِهِ‌ برخى از ايشان بدان ايمان مى‌آورند.» در آينده، اگر مصلح و پاكدل باشند، منتظر آيات و نشانه‌هاى بيشترند يا كسانى كه داراى چنان روحيه نيرومندى هستند كه مى‌توانند بر فشارهاى اجتماع فاسد يا شهوات زودگذر فايق آيند.

وَ مِنْهُمْ مَنْ لا يُؤْمِنُ بِهِ‌ و برخى ايمان نمى‌آورند.» اين گروه به سبب فرو شدنشان در فساد به امر نبوت ايمان نمى‌آورند زندگى‌