وَ اذْكُرْ رَبَّكَ فِي نَفْسِكَ تَضَرُّعاً وَ خِيفَةً وَ دُونَ
الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ وَ لا تَكُنْ مِنَ
الْغافِلِينَ- پروردگارت را در دل خود، به تضرع و ترس بى آن كه صداى خود را بلند
كنى هر صبح و شام ياد كن و از غافلان مباش.»
مقاومت در برابر تكبر
[206] بر انسان است كه در برابر روحيه تكبر در ذات خود مقاومت كند و
خدا را به حد كمال اطاعت كند و او را تسبيح گويد و از هر نقص و عجزى مبرّى دارد و
به نشان طاعت و عبادت در برابر او جبين بر زمين سايد.
إِنَّ الَّذِينَ عِنْدَ رَبِّكَ- هر آينه
آنان كه در نزد پروردگار تو هستند.» ملائكه مقرّب و پيامبران و شهيدان و صالحانى
كه حضور خود را در برابر خدا و سيطرهاش بر ايشان احساس مىكنند و مىدانند كه
خداوند شنواست و بينا و از رگ گردن بديشان نزديكتر است، همگى مىتوانند الگوى
شايستهاى براى يك يك ما باشند ... زيرا آنها ...
لا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِهِ وَ يُسَبِّحُونَهُ وَ لَهُ
يَسْجُدُونَ- از پرستش او سر بر نمىتابند و تسبيحش مىگويند و برايش سجده
مىكنند.» وقتى كسى تصور كند كه در نزد خداست و خداى او حاضر و ناظر است جلالت و
عظمت او را احساس مىكند و در برابر او خاضع مىشود و خود را از هر تكبر و غرور
دور مىدارد. در اين حال خدا را مىشناسد و ايمان او به عظمت پروردگارش افزون
مىشود. پس تسبيحش مىگويد و از هر نقص منزّهش مىدارد. در اين زمان علامت خشوع در
او آشكار مىشود و سر به سجده مىسايد. اين همان اوجى است كه سوره اعراف مىخواهد
بشر را به آن برساند. از خداى سبحان مىخواهيم كه ما را در زمره اين كسان كه به
اين مقام شامخ رسيدهاند قرار دهد و نعمت توكّل به ما عطا فرمايد.