چيزى تعلق مىگيرد كه بشر آن را انبار مىكند، نه آنچه قبل از انبار
كردن از آن بهره مىجويد. و خدا داناتر است.
البته بهرهجويى از طيبات يعنى چيزهاى حلال بايد كه در حدود نياز
باشد نه اسراف ... و اين/ 213 حكم سوم است كه در اين فقره از آيه بيان مىشود.
وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ-
و اسراف مكنيد كه خدا اسرافكاران را دوست ندارد.» چون خدا اسرافكاران را دوست
ندارد، پس آنان را يارى نمىنمايد و به نعمتشان نمىافزايد.
چارپايان و فوايد آنها
[142] علاوه بر ثمراتى كه از زمين مىرويد از چارپايان نيز بشر سود
مىبرد چه براى خوردن و چه براى بار بردن و امثال آن. خداى تعالى بشر را توانايى
داده تا ستوران را به كار گيرد و از آنها منتفع شود. چارپايان را دو قسم كرده بعضى
چارپايان درشت اندامند كه بارهاى گران را از شهرى به شهر ديگرى مىبرند، چون شتر و
بعضى خرد جثهاند چون گوسفند كه انسان معمولا از گوشت آن بهرهمند مىشود.
وَ مِنَ الْأَنْعامِ حَمُولَةً وَ فَرْشاً- و نيز
چارپايان كه بار مىبرند يا در خور بار برداشتن نيستند.» كلان جثهها و خرد
جثهها.
كُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ- از هر چه
به شما روزى داده است بخوريد.» يعنى استفاده از چارپايان را بر خود حرام مكنيد
چنان كه برخى مذاهب قديمه حرام مىكردند. ولى از سوى ديگر در خوردن زياده روى
منماييد و به اعتبار اين كه حيوانات مسخر شما هستند آنان را ميازاريد و در دادن آب
و علف به آنها تنبلى مكنيد يا آنها را براى تجاوز و آزار يكديگر به كار مبريد.
وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ
مُبِينٌ- و از شيطان پيروى