انجام مىگيرد. و اين پيش از آن زمانى است كه در برابر مردم ظاهر
شود. چون زمين سبز گرديد آشكار مىشود. خداوند است كه هم نهان آن را مىداند و هم
آشكارش را.
پس علم خدا بر نهان بر علم او به آشكار سبقت دارد. (با وجود آن كه
علم خدا را زمان نيست).
خداوند خفاياى دانه را در هنگامى كه املاح زمين بر او تأثير
مىگذارند مىداند و چون اين تأثير و تأثر پايان گرفت دانشمندان كشاورزى از آن خبر
مىيابند، سپس كشاورزان آن را مىبينند.
همچنين خداوند اراده انسان را قبل از آن كه تبديل به عمل شود،
مىداند و از عوامل مؤثر در آن آگاه است. يك، يك عوامل را مىشناسد. طبيعت
موقعيتها و ميزان استعداد آدمى را براى رويارويى با آنها يا تسليم در برابر آنها
مىداند. از اين رو مىداند كه آدمى مىخواهد در آينده چه كند. و حال آن كه حتى
انسان هم از آنچه مىخواهد انجام دهد آگاه نيست و اين است معنى اين سخن «عرفت
اللَّه يفسخ العزائم و نقض الهمم».
وَ يَعْلَمُ ما تَكْسِبُونَ و از
كردارتان آگاه است.» يعنى هر عمل نيك و بد كه انجام مىدهيد، در اين زمان يا در
آينده. از اين روست كه بايد هر كس دل خويش از عقدهها و گرايشهاى ناپسند پاكيزه
دارد زيرا پروردگار ما از آن آگاه است و همه جزئيات آن را مىداند، هم چنان كه بر
آدمى است اعمال ظاهر خود نيز اصلاح كند و مراقب آنها باشد.