كافى نيست، بلكه او يك پليدى است كه اجتناب و پرهيز كردن از او واجب
است، و بايد خود را در برابر او نيرومند سازند و از او پرهيز كنند و بر او بشورند
و به فرمانهاى او گردن ننهند، و اگر چنين نمىبود خداوند متعال كار بندگان را به
خودشان واگذار نمىكرد كه براى خود فرمانروايى برگزينند، يا اگر خواستند در برابر
كسى كه در صدد بهرهكشى از آنان و گمراه ساختن ايشان برآمده است خاموش بمانند،
هرگز ... بلكه حجت را بر ايشان تمام كرده و براى هر گروهى از مردم فرستادهاى را
مبعوث كرده است كه او را مقتداى خود قرار دهند و با هم به همكارى برخيزند تا هيچ
كس از ايشان نتواند بگويد كه من چيزى نمىدانستم و بىخبر بودم.
فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللَّهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ
الضَّلالَةُ پس بعضى از ايشان چنانند كه خدا هدايتشان مىكند، و بعضى ديگر
چنانند كه گرفتار گمراهى مىشوند و خود سبب آن بودهاند.» آن كس كه به هدايت
مىرسد، البته خدا راهنماى او است، ولى پس از آن كه خود وى راه راست و هدايت را
برگزيند و خواستار آن شود، و آن كس كه گمراه مىشود نيز خدا او را گمراه مىكند
ولى پس از آن كه خود وى گمراهى را برگزيده است، و به همين سبب پروردگار ما گفت
حَقَّتْ عَلَيْهِ الضَّلالَةُ يعنى پس از برگزيدن گمراهى گمراه شدن
وى وجوب پيدا كرد، و هر كس بايد مسئوليت خود را تحمل كند.
فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ
الْمُكَذِّبِينَ- پس در زمين سير كنيد تا ببينيد كه پايان كار
تكذيب كنندگان چگونه بوده است.»/ 53 اگر خدا كفر را براى بندگانش پسنديده است،
ديگر چرا بايد كافران را عذاب كند؟! [37] و بار ديگر پروردگارمان تأكيد مىكند كه
هدايت اجبارى از جانب خدا نيست، و به همين سبب هيچ كس نبايد چشم به راه آن باشد كه
پيغمبرى بيايد و او را مجبور به هدايت سازد، و نمىتواند بگويد كه چون كسى براى
مجبور كردن من به هدايت نيامده است پس من هيچ گناه و تقصيرى مرتكب نشدهام. هرگز
چنين