و بهانه آوردن چيزى از سنگينى آنها بكاهد، و همچنين چيزى از بار گناهان كسانى را كه به ميانجيگرى آنان گمراه شده‌اند بر دوش دارند، و بار بسيار بدى را حمل مى‌كنند.

مستكبران در آيات خدا مكر مى‌ورزند، و با حيله‌گريهاى گوناگون در صدد آن برمى‌آيند كه از رسيدن مردم به آنها جلوگيرى كنند، و اين كارى است كه پيش از ايشان كسان ديگرى بر عهده داشتند، ولى خدا خانه‌هاى آنان را از بن ويران كرد و سقفها را بر سرشان فروريخت و عذاب از جايى كه هيچ بر خاطرشان نمى‌گذشت آنان را در معرض هجوم خود قرار داد.

اما در روز قيامت ايشان را خوار مى‌سازد و به شماتت از ايشان چنين پرسش مى‌كند كه: آنان كه جز خدا مى‌پرستيديد و عصاى يكتاپرستى را براى آنها مى‌شكستيد، اكنون در كجايند؟! و آنان خاموش بر جاى مى‌مانند. و اما اهل علم خوارى و بد كردن در حق مشركان را به سبب كفرشان تثبيت مى‌كنند.

كافران چه كسانى هستند؟

آن كسانى هستند كه بر خود ستم روا مى‌دارند، و در هنگام مرگ از كارهاى خويش بيزارى نشان مى‌دهند و آنها را منكر مى‌شمارند و به اين ادعا مى‌پردازند كه هيچ كار بدى را انجام نداده‌اند، ولى خدا با علم خويش از كارهاى بدى كه كرده بودند به آنان خبر مى‌دهد و همه آنان را روانه آتش مى‌سازد، از در گناهى كه مرتكب شده بودند و جاودانه در آن باقى مى‌مانند و به سبب تكبرى كه در زمين از خود نشان داده بودند گرفتار لعنت مى‌شوند.

شرح آيات

چه كس را مى‌پرستيم؟

[19] علم بشر محدود است و در مراحل مختلف تكامل پيدا مى‌كند، و به چيزهاى آشكار اختصاص دارد در صورتى كه علم خدا بر آشكار و پنهان احاطه دارد، و از پنهان پيش از آشكار با خبر مى‌شود، بدان جهت كه هر چيز پيش از آن كه‌