درون‌مايه خود برانگيزد، حقى است كه هيچ شكى در آن نيست.

وَ بِالْحَقِّ أَنْزَلْناهُ وَ بِالْحَقِّ نَزَلَ‌- و آن را به حق فروفرستاديم و به حق نازل شد.» خدا مقدر كرده بود كه آن را به حق نازل كند وَ بِالْحَقِّ أَنْزَلْناهُ‌ و اين تقدير تحقق يافت‌ وَ بِالْحَقِّ نَزَلَ‌ و محتواى آن حق است‌ وَ بِالْحَقِّ أَنْزَلْناهُ‌ و ثمرات آن حق است‌ وَ بِالْحَقِّ نَزَلَ‌ و حقى كه خدا با آن فروفرستاده‌ وَ بِالْحَقِّ أَنْزَلْناهُ‌ استمرار پيدا خواهد كرد وَ بِالْحَقِّ نَزَلَ‌. مگر پروردگار ما نگفته است

إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ‌- ما ذكر (قرآن) را فروفرستاديم و ما پاسدار آنيم» پس كسى به تغيير دادن آن توفيق نيافته و هرگز پس از اين نيز كسى به تغيير آن موفق نخواهد شد؛ اين دو كلمه را بايد بدين گونه فهم كنيم.

بعضى از مفسران گفته‌اند كه: نزول قرآن مصاحب و همراه با حق بوده، به همان گونه كه حق مصاحب قرآن بوده است، و مى‌پرسيم كه معنى باء در گفته او بالحق چيست؟

/ 322 باء حرف جرّ است براى خواستار يارى شدن، پس اگر بگويى: (اكتب بالقلم با قلم بنويس)، يعنى براى نوشتن از قلم بهره‌مند شو، و همين معنى در آيه صحت دارد، زيرا كه حق محتواى قرآن و جوهر آن است و بلكه هر آيه از آن دليلى بر حق است، از آن روى كه براى احقاق حق و همه حق نازل شده است.

خداوند متعال گفت وَ يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُحِقَّ الْحَقَّ بِكَلِماتِهِ وَ يَقْطَعَ دابِرَ الْكافِرِينَ‌- و خدا مى‌خواهد كه حق را به وسيله كلماتش تحقق بخشد، و نسل كافران را براندازد» (7/ الانفال).

وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلَّا مُبَشِّراً وَ نَذِيراً- و ما تو را جز همچون مژده دهنده و بيم دهنده به رسالت نفرستاديم.» رسول نسبت به كسانى كه به رسالت بر ايشان مبعوث شده، كارى جز آن ندارد كه: اگر ايمان آوردند به آنان بشارت و مژده خير دهد، و اگر كافر شوند از عذاب خدا آنان را بترساند، و رسول كفيل يا وكيل ايشان نيست و صلاحيت تغيير