مسئوليتى كه انسان در آن روز نسبت به اعمال خويش دارد بحث مى‌كند.

/ 208

شرح آيات

[9] در آن هنگام كه خدا قرآنى را بر آفريدگان خويش نازل كرد كه آنان را به راه راست هدايت مى‌كند، حجت را برايشان تمام كرد.

إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ‌- اين قرآن به چيزى (ما را) راهنمايى مى‌كند كه راست‌تر و استوارتر است.» هر كس را خواستار «هدايت» باشد، به آن هدايتى كه دور از هواى نفس و گمراهى و خرافت باشد رهبرى مى‌كند، و در همه ميدانهاى سياسى و اقتصادى و اجتماعى و فرهنگى و تربيتى و ... و ... چنين است، و بدين جهت ميان كوشش انسان از يك سو، و فطرت او و طبيعت موجود در پيرامون وى و تاريخ و سنتها از سوى ديگر، يك هماهنگى و همسازى برقرار مى‌سازد، و به او خبر مى‌دهد كه انسان در گرو و وابسته به عمل خويش است، و بنا بر اين اگر عملش نيك باشد به سود او است، و اگر بد باشد به زيان او، پس مى‌گويد

وَ يُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْراً كَبِيراً- و به مؤمنانى كه كارهاى نيك انجام مى‌دهند، بشارت و مژده مى‌دهد كه پاداشى بزرگ دريافت خواهند كرد.» ايمان به تنهايى كافى نيست بلكه مؤمن بايد اعمال شايسته انجام دهد و در اين صورت نزد خدا پاداش بزرگى خواهد داشت.

[10] وَ أَنَّ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ أَعْتَدْنا لَهُمْ عَذاباً أَلِيماً- و اين كه براى كسانى كه به آخرت ايمان نياورده‌اند، عذابى دردناك آماده ساخته‌ايم.» پس ايمان به آخرت به تنهايى عامل مهمى است كه انسان را بر آن آگاه مى‌سازد كه در برابر كارهاى خويش مسئول است، و در مقابل آنها پاداش بهره او مى‌شود، و اگر در دنيا نرسد در جهان ديگر به او خواهد رسيد، و همين آگاهى او را بر آن مى‌دارد كه مسئوليت و عمل پيوسته و مستمر را تحمل كند.