وَ قالَ مُوسى‌ يا قَوْمِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ فَعَلَيْهِ تَوَكَّلُوا إِنْ كُنْتُمْ مُسْلِمِينَ‌ موسى گفت: اى قوم من! اگر به خدا ايمان آورده‌ايد و تسليم فرمان او هستيد به او توكّل كنيد.» موسى از آنان مى‌خواست كه آنها هم چون او به خدا توكّل كنند.

[85] فَقالُوا عَلَى اللَّهِ تَوَكَّلْنا رَبَّنا لا تَجْعَلْنا فِتْنَةً لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ‌ گفتند بر خدا توكّل كرديم. اى پروردگار ما ما را مغلوب اين ستمكاران مكن.» اين سخن را زمانى گفتند كه موسى آنان را ياد آور شد كه توكّل شرط ايمان به خداست و شرط تسليم در برابر قضاء و قدر اوست. ولى آنان با وجود توكّل به خدا در پى رهايى از مصيبت و گرفتارى خود هم بودند.

آنان نمى‌خواستند چون بيماران ساديست يا چون برخى صوفيان گرفتار عذاب و شكنجه باشند از اين رو از خدا مى‌خواهند كه آنان را وسيله آزمايش ظالمان قرار ندهد. اين دليل بر اين است كه خداى تعالى بعضى از مؤمنان را به شهادت مى‌رساند و ظلم ظالم را از آنان دفع نمى‌كند تا سبب امتحان ظالمان شوند. در حالى كه عاقبت بندگان مؤمن خود را پيروز مى‌گرداند.

بينش در كشمكش‌

[86] از اين رو قوم موسى به درگاه خداوند تضرع مى‌كنند و مى‌گويند

وَ نَجِّنا بِرَحْمَتِكَ مِنَ الْقَوْمِ الْكافِرِينَ‌ و به رحمت خود ما را از اين كافران رهايى بخش.» نظر مؤمنان در اين مبارزه اين است. عاقبت مبارزه مجهول نيست،/ 440 ولى اين به معنى آن نيست كه مبارزه كارى آسان است و بدون فداكارى يا بدون كار و تلاش به پيروزى مى‌رسد. دعا به درگاه خدا خود نوعى كار است.