التمهید فی علوم القرآن - المعرفت، الشیخ محمد هادی

نام کتاب : التمهید فی علوم القرآن نویسنده : المعرفت، الشیخ محمد هادی جلد : 2 صفحه : 16

الصحیحة. و کثیرا ما کانت الکلمة تکتب علی غیر قیاس النطق بها، و لا زال بقی شی‌ء من ذلک فی رسم الخط الراهن. کانوا یکتبون الکلمة و فیها تشابه و احتمال وجوه، فالنون الاخیرة کانت تکتب بشکل لا یفترق عن الراء، و کذا الواو عن الیاء. و ربما کتبوا المیم الاخیرة علی شکل الواو. و الدال علی صورة الکاف الکوفیة. و العین الوسط کالهاء کما ربما کانوا یفککون بین حروف کلمة واحدة، فیکتبون الیاء منفصلة عنها، کما فی «یستحی‌ی» و «نحی‌ی» و «احی‌ی» او یحذفونها رأسا کما فی «ایلافهم» کتبوها «الافهم» بلا یاء. الامر الذی اشکل علی بعض القراء فقرأها وفق الرسم بلا یاء، قرأ ذلک ابو جعفر [1] فقد قرأ لیلاف قریش بحذف الهمزة و اثبات الیاء.
و الافهم رحلة الشتاء و الصیف باثبات الهمزة و حذف الیاء.
و قرأ ابن فلیح «الفهم» بالهمز و سکون اللام. و هکذا اختلف القراء فی هذه الکلمة اختلافا غریبا، من جراء عدم ضبط الکلمة فی مرسوم الخط تماما.
و ربما رسموا التنوین نونا فی الکلمة [2]، کما کتبوا النون الفا فی کثیر من المواضع، منها: لَنَسْفَعاً بِالنَّاصِیَةِ (العلق: 15) و لَیَکُوناً مِنَ الصَّاغِرِینَ (یوسف: 32) و هاتان النونان نون تأکید خفیفة کتبوها بألف التنوین. و وَ إِذاً لَآتَیْناهُمْ مِنْ لَدُنَّا أَجْراً عَظِیماً (النساء: 67) کتبوا «اذا» بدل «اذن» تشبیها بالتنوین المنصوب [3].
و هکذا حذفوا واوات او یاءات بلا سبب معقول، فکان من اهم عوامل الابهام و الاشکال فی القراءة بل فی التفسیر ایضا، کما فی قوله تعالی: و صالحوا المؤمنین (التحریم: 4) فلم یکتبوا الواو هکذا:
«و صالح المؤمنین» و من ثم وقع الاشتباه انه مفرد ارید به الجنس

(1) مجمع البیان ج 1 ص 544. و شرح مورد الظمآن ص 143.
(2) کما فی «کأین». شرح مورد الظمآن ص 186.
(3) المصدر.

نام کتاب : التمهید فی علوم القرآن نویسنده : المعرفت، الشیخ محمد هادی جلد : 2 صفحه : 16

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست