التمهید فی علوم القرآن - المعرفت، الشیخ محمد هادی

نام کتاب : التمهید فی علوم القرآن نویسنده : المعرفت، الشیخ محمد هادی جلد : 1 صفحه : 280

فقط، و الآیة التی نزلت بهذا الشأن هی قوله تعالی: «وَ الَّذِینَ یُتَوَفَّوْنَ مِنْکُمْ وَ یَذَرُونَ أَزْواجاً وَصِیَّةً لِأَزْواجِهِمْ مَتاعاً إِلَی الْحَوْلِ غَیْرَ إِخْراجٍ» [1]. ثم نسخ هذا التشریع بآیة الاعتداد: اربعة أشهر و عشرا من نفس السورة [2]. و بآیة المواریث [3].
قال الإمام الصادق (علیه السلام): نسختها- أی آیة الامتاع- آیة «یَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَ عَشْراً» و نسختها آیة المواریث [4] هذا و طبیعة النسخ تستدعی تأخّر الناسخ عن المنسوخ، فی حین تقدّمه علیه بستّ آیات!* و کذلک قوله تعالی: «وَ اتَّقُوا یَوْماً تُرْجَعُونَ فِیهِ إِلَی اللَّهِ ...». قیل: إنّها آخر آیة نزلت علی رسول (صلی اللّه علیه و آله) و لم یعش بعدها سوی بضعة أیام أو بضعة أسابیع. و الآیة مثبتة فی سورة البقرة فی حین أنّها أوّل سورة نزلت بالمدینة بعد الهجرة، و نزلت بعدها نیف و عشرون سورة، و روی أنّ جبرئیل (علیه السلام) هو الذی أشار علی النبیّ (صلی اللّه علیه و آله و سلم) بأن یضعها موضعها من البقرة. و قد تقدّم ذلک.
* و آیة الإکمال: «الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ دِینِکُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دِیناً» [5]. قال ابن عباس: لم ینزل بعدها فریضة. و کذا قال السدّی و الجبائی و البلخی [6] و روی عن الامامین الصادقین (علیهما السلام) أیضا [7].
قال ابن عساکر و الخطیب: إنّها نزلت فی غدیر خم عند منصرفه (صلی اللّه علیه و آله) من حجّة الوداع بعد ما نصب علیا (علیه السلام) بالولایة. فنزل بها

(1) البقرة: 240.
(2) البقرة: 234.
(3) النساء: 12.
(4) تفسیر البرهان: ج 1 ص 232 ح 1. و مستدرک الوسائل: ج 3 ص 20.
(5) المائدة: 3.
(6) الدر المنثور: ج 2 ص 257- ص 259. و مجمع البیان: ج 3 ص 159.
(7) مجمع البیان: ج 3 ص 159.

نام کتاب : التمهید فی علوم القرآن نویسنده : المعرفت، الشیخ محمد هادی جلد : 1 صفحه : 280

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست