نام کتاب : دانشنامه امام باقر علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 80
ارزش اشک
چشم انسان از نعمت هایی است که همه انسانها به ارزش آن آگاهند. لیکن
این ارزش، ارزش ظاهری چشم است که هر صاحب چشم قدردان آن است. به ویژه
هنگامی که این نعمت در خطر تهدید قرار گیرد و یا دچار آسیب شود، ارزش آن
بیشتر آشکار می شود. در کنار این ارزش، ارزش دیگری نیز برای چشم مطرح است
که ارزشگزار آن صاحبان چشم نمیباشند. بلکه ارزیاب آن کلام وحی و عترت
است. کلام وحی که آگاه به حقایق است داوری میکند که کدام چشم از ارزش و
قیمت بهرهمند است و کدام چشم بیارزش است. از رسول الله صلی الله علیه و
آله و سلم در این باره این گونه سخن رسیده است: از نشانههای نگون بختی هر
فرد چشمان خشک وی میباشد، من علامات الشقاء جمود العین. [1] چشمی که از
خشیت خدا اشک آلود نباشد، نشان بد عاقبتی صاحب چشم است. این گونه چشم از
دیدگاه وحی بیارزش است. اما چشم با ارزش آن است که از خوف الهی گریان و
اشکریزان باشد. آن گونه که چشم گریان از خوف خدا در قیامت که همه چشمها
گریان هستند گریان نخواهد بود، رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: کل
عین باکیة یوم القیمة الا ثلاثة اعین، عین بکت من خشیة الله و عین غضت عن
محارم الله و عین باتت ساهرة فی سبیل الله. [2] «هر چشمی به جز سه چشم در
قیامت گریانند، چشمی که از ترس خدا گریان باشد و چشمی که از حرام پوشیده
باشد و چشمی که در راه خدا شب بیدار باشد». باقر العلوم علیهالسلام این
حقیقت را این گونه شفاف میسازد، ما من قطرة احب الی الله عزوجل من قطرة
دموع فی سواد اللیل مخافة من الله. [3] «هیچ قطرهای در نزد خدا محبوبتر
از قطره اشکی که در تاریکی شب از ترس خدا ریخته شود، وجود ندارد». همچنین
باقر العلوم علیهالسلام ارزش اشکی را که از ترس خدا باشد، از زبان رسول
الله صلی الله علیه و آله و سلم این گونه آشکار میسازد: اشکی که از خوف
خدا جاری شود به آن ارزش و قیمت نتوان نهاد، و دمعة من خوف الله فانه لیس
لها مثقال. [4] . دیگر این که از زبان باقر العلوم علیهالسلام این گونه
روایت است که هر چیزی پاداش دارد، مگر اشک چشم که با اشک چشم دریاها از
گناهان پوشیده میشوند، فان الله یکفر بها بحور الخطایا. [5] . همچنین از
زبان حضرت رسیده، چشمی که از خوف خدا اشک آلود شود، آن چشم و صاحبش به آتش
افکنده نمیشوند. و اگر اشک به گونههای شخص جاری شود، ذلت و خواری هیچ گاه
وی را فرا نمیگیرد با اشک چشم دریاهایی از گناهان بخشیده میشوند. یک نفر
در میان یک امت گریان باشد، آتش بر آن امت حرام میشود. لحرم الله تلک
الامة علی النار. [6] . این تحلیل و بیان ارزش اشک چشم است، که زبان وحی آن
را شفاف میسازد. و این ارزش از ارزشهای والای عرشی است، که جز اندیشه
زلال وحی به آن وادی پرواز ندارد. و هیچ فهم و درکی نمیتواند به آنجا
دسترسی حاصل نموده و این حقایق را شفاف سازد.
[~hr~]پی نوشت ها: (1) اصول کافی، باب اصول الکفر و ارکانه، حدیث 6. (2) وسائل، ج 11، ص 177. (3) همان و ص 179. (4) همان، ص 177. (5) فصول المهمه، ج 2، ص 886. (6) مطالب السؤول، ج 2، ص 102. منبع: امام باقر الگوی زندگی؛ حبیب الله احمدی؛ فاطیما چاپ دوم 1385.
نام کتاب : دانشنامه امام باقر علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 80