نام کتاب : دانشنامه امام باقر علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 356
شناخت و عقیده، مستلزم عمل
تا این مرحله به بخشی از شناختهای ضروری و عقاید بایسته که امام باقر
(ع) بدانها تصریح فرموده، اشاره شد. اکنون فصل دیگری گشوده میشود که
عبارت است از ارتباط علم با عمل یا تلازم میان عقیده و عمل. بسیارند کسانی
که از دانش فراوان برخوردارند و بایدها و نبایدها را خوب میشناسند و به
بسیاری از عقاید ضروری، آگاهند. اما دانش آنان فقط وسیلهی تفاخر بر دیگران
یا ابزار سرگرمی ایشان است و در زندگی عملی و اجتماعی آنان، ظهور و بروزی
ندارد. چنین دانشی، از دیدگاه امام باقر (ع) ارجمند نیست و آن همه
ستایشها که از علم و معرفت شده است، شامل آن نمیشود. از این رو در
سفارشهای مفصل خویش به جابر میفرماید: خطرات و شروری را که برایت رخ
میدهد به وسیلهی دانشی که در اختیار داری، از خود دور ساز و علم خویش را
به وسیلهی عمل خالص و پاکیزه، به کار گیر. [1] . و میفرماید: کسانی
که به توصیف و تشریح و ستایش عدالت میپردازند ولی خود خلاف عدالت عمل
میکنند. در روز قیامت، بیشتر از همهی مردم در حسرت و ندامتند و این سخن
خداوند است که «ان تقول نفس یا حسرتی علی ما فرطت فی جنب الله» [2] یعنی:
آنگاه هر نفسی به خود آید و فریاد واحسرتا بر آرد و گوید ای وای بر من که
جانب امر خدا را فرو گذاشتم و حق بندگی بجا نیاوردم.
[~hr~]پی نوشت ها: (1) عن ابیجعفر (ع):... و ادفع عن نفسک حاضر الشر بحاضر العلم، و استعمل حاضر العلم بخالص العمل. تحف العقول 326. (2) عن الباقر (ع): اشد الناس حسرة یوم القیامة الذین وصفوا العدل ثم خالفوه و هو قول الله عزوجل «ان تقول...» بحار 2 / 30. منبع: امام باقر جلوه امامت در افق دانش؛ گروه تاریخ اسلام؛ آستان قدس رضوی چاپ دوم 1375.
نام کتاب : دانشنامه امام باقر علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 356