حسن شریعی

یکی از مدعیان دروغین نیابت، حسن شریعی است البته به یقین مشخص نیست که اسم او «حسن» باشد؛ بلکه او با لقب معروف شده است. در روایتی که نقل خواهد شد، راوی حدیث به صورت حدس و گمان اسم او را حسن ذکر کرده است. [1] .
مؤلف «قاموس الرجال» می‌نویسد: «از حدیثی که شیخ طوسی‌رحمه الله نقل کرده، روشن می‌شود که اسم او به صورت یقین روشن نیست و او معروف به لقب بوده است و اینکه «تلعکبری» راوی حدیث، به صورت گمان حکم کرده که اسم او حسن است؛ به خاطر اینکه او «ابومحمد» بوده و غالباً کنیه کسانی که «ابومحمد» است، اسم‌شان حسن می‌باشد». [2] .
شریعی‌اولین‌کسی است‌که به دروغ و افترا، ادعای نیابت امام زمان‌علیه السلام را کرد. او قبلاً از اصحاب امام هادی‌علیه السلام و امام حسن عسکری‌علیه السلام بود؛ ولی‌بعداًمنحرف شد.
تاریخ ادعای نیابت دروغین او به صورت دقیق بیان نشده است؛ لیکن چون این ادعاهای دروغین، از دوران نایب دوم شروع شده است؛ به نظر می‌رسد وی در دوران سفارت و نیابت محمدبن عثمان، به چنین عملی دست زده است!
علمای رجال درباره شرح حال او زیاد بحث نکرده‌اند؛ لذا جامع‌ترین سخن درباره ایشان، کلام شیخ در «کتاب الغیبة» است.
شیخ طوسی‌رحمه الله درباره «شریعی» می‌نویسد: «نخستین کسی که به دروغ و افترا، دعوی نیابت خاصّ از جانب امام زمان‌علیه السلام کرد،شخصی‌معروف به «شریعی» بود. جماعتی از علما از ابومحمد تلعکبری از ابوعلی محمدبن همام نقل کرده‌اند: کنیه شریعی «ابومحمد» بود.
تلعکبری می‌گفت: گمان دارم نام وی حسن باشد. او از اصحاب امام هادی‌علیه السلام و امام حسن عسکری‌علیه السلام به شمار می‌آمد. او نخستین کسی است که مدعی مقامی شد که خداوند برای او قرار نداده بود و شایسته آن هم نبود! در این خصوص بر خدا و حجّت‌های پروردگار دروغ بست و چیزهایی به آنان نسبت داد که شایسته مقام والای آنان نبود و آنها از آن به دور بودند. از این رو شیعیان هم او را ملعون دانسته و از وی دوری جستند و توقیعی از جانب ولی عصرعلیه السلام در خصوص لعن و دوری از وی صادر شد. [3] .