هشدار از ستم

آموزه‌های دینی از خطر و پی آمدهای ستم هماره هشدار می‌دهند. دین بر هیچ انسانی روا نمی‌بیند که بر حقوق دیگری ستم روا دارد. قرآن در مورد پی آمد ستم و گناه هشدار می‌دهد که گناه دو عقوبت به دنبال دارد. نخست این که حقیقت ستم و گناه آتش است که در جان گناهکار شعله‌ور می‌سازد، ان الذین یأکلون اموال الیتامی ظلما انما یأکلون فی بطونهم نارا. [1] «آنان که مال یتیم را به ستم می‌خورند، در دلشان آتش می‌خورند.» هشدار آیه این است که ستم نمودن و هر گناه دیگر آتش خوردن و عذاب فراهم آوردن است. گناهکار به خطر توجه ندارد. اگر توجه داشت هیچ گاه خویشتن را در درون آتش شعله‌ور نمی‌ساخت. هشدار آیه تنها به ستم به یتیم نیست، بلکه هر نوع ستم و هر نوع گناه را شامل است.
پی‌آمد دیگر گناه دنیایی است که قرآن نسبت به برخی گناهان هشدار می‌دهد. ستم‌پیشه و گناهکار نباید خویش را از پی‌آمد ستم خویش حتی در دنیا در امان بداند. زیرا ستمی که بر دیگران روا داشته، دیگران نیز در حق وی روا خواهند داشت. امام صادق علیه‌السلام هشدار می‌دهد که در ستم بر مال یتیم دو پی آمد است، احداهما عقوبة الآخرة النار، و اما عقوبة الدنیا فقوله عزوجل و لیخش الذین لو ترکوا من خلفهم ذریة ضعافا خافوا علیهم. [2] «عقوبت آخرتی آن آتش و اما عقوبت دنیایی آن این است که آیه هشدار می‌دهد آنان که بر یتیمان دیگران ستم روا دارند، در این بیم و هراس باشند که بر یتیمان آنان ستم روا خواهند داشت».
اینک سیدالساجدین علیه‌السلام از این خطر این گونه هشدار می‌دهد، عن ابی‌حمزه ثمالی عن ابی‌جعفر علیه‌السلام لما حضر علی بن الحسین علیه‌السلام الوفاة ضمتنی الی صدره ثم قال... ایاک و ظلم و من لا یجد علیک ناصرا الا الله. [3] «از روا داشتن ستم بر کسی که یاوری جز خدا ندارد در هراس باش». در تحلیل این رهنمود عرشی برخی اساتید فرمودند که ویژگی این مظلوم آن است که چون تنها امیدش خداست؛ خدا را خالصانه به یاری می‌خواند، خدای سبحان دعای این فرد را اجابت نموده، به یاری وی می‌شتابد و ستم‌کار را از ستم خود پشیمان می‌سازد. البته هر ستم بر هر مظلومی این خطر را در پی دارد لیکن اگر کسی مظلوم واقع شود، و به ظاهر دادرس‌هایی در پیش نظرش باشد که به این و آن پناه ببرد، خالصانه از خدا استمداد نخواهد نمود. چه بسا در پاسخ وی تأخیر باشد. لیکن کسی که تمام وسایل ظاهری را بی‌اثر می‌بیند و تنها به قادر متعال و منتقم پناه می‌برد، خدای مهربان به وی پناه می‌دهد و داد وی را از ستمکار می‌ستاند که خداوند دادستان و منتقم، بر هر کاری تواناست.