ملحقات صحیفه سجادیه

صحیفه سجادیه‌ای را که از امام ابوجعفر علیه‌السلام و برادرش شهید بزرگوار زید بن علی علیه‌السلام نقل کرده‌اند مشتمل بر پنجاه و سه دعاست و تمام صحیفه را شامل نیست زیرا بعضی از ادعیه - بطوری که در مقدمه آن آمده است - افتاده است و دانشمندان در مورد دیگر دعاهای صحیفه کاوش کرده و به جمعی از ادعیه دست یافته‌اند و آنها را به صحیفه سجادیه ضمیمه کرده‌اند که در ذیل اسامی این بخش ملحقات با نام نویسندگان آنها آمده است:
صحیفه اول - محدث مشهور شیخ حر عاملی صاحب وسائل الشیعه متوفای سال 1104 ه، آن را جمع آوری کرده و از اصول مورد اعتماد خود استخراج نموده است و در آخر آن چنین می‌نویسد: «این بنده محمد بن حسن بن علی بن محمد حر عاملی - خداوند از او در گذرد - می‌گوید: این است آن مقداری که از دعاهای صحیفه کامله به دست این جانب رسیده است.» [1] و این صحیفه مشتمل بر شصت و سه دعا می‌باشد.
صحیفه دوم - از فاضل عبدالله بن میرزا عیسی بن محمد بن صالح اصفهانی معروف به افندی مؤلف کتاب ریاض العلماء که آنچه از نظر شیخ حر عاملی به دور مانده بود جمع آوری و بدان افزوده است و به صورت چاپ سنگی به طبع رسیده است. [2] .
صحیفه سوم - از میرزا حسین نوری که آنچه از نظر میرزا عبدالله - گرد آورنده صحیفه دوم - به دور مانده بوده است وی درهفتاد و هفت دعا جمع آوری کرده و اینها در سایر صحیفه‌ها ذکر نشده است. [3] . صحیفه چهارم - از محقق بزرگ سید محسن عاملی که اضافاتی نسبت به صحیفه‌های قبلی دارد و مجموع دعاهای آن به یک صد و هشتاد و دو دعا می‌رسد که پنجاه و دو مورد را منحصرا او نقل کرده است. [4] .
صحیفه پنجم - که شیخ محمد صالح بن میرزا فضل الله مازندرانی حائری آن را جمع آوری کرده است. [5] .
پی نوشت ها:
[1] الذریعه فی تصانیف الشیعه: 15 / 18، روضات الجنات: 7 / 97.
[2] اعیان الشیعه: 4 / ق 1 / 500.
[3] الذریعه: 15 / 19.
[4] الذریعه: 15 / 19.
[5] الذریعه: 15 / 19.
منبع: تحلیلی از زندگانی امام سجاد (جلد 2)؛ باقر شریف قرشی؛ ترجمه محمد رضا عطائی؛ کنگره جهانی حضرت رضا علیه السلام 1372.