مناجات خائفین

این مناجات مشهور به «مناجات خائفین» است، امام علیه‌السلام در این مناجات از خوف و خشیت خود نسبت به خدای تعالی پرده برداشته است و اینک اصل آن مناجات:
الهی اتراک بعد الایمان بک تعذبنی؟ ام بعد حبی ایاک تبعدنی؟ ام مع رجآئی برحمتک و صفحک تحرمنی؟ ام مع استجارتی بعفوک تسلمنی؟ حاشا لوجهک الکریم ان تخیبنی، لیت شعری، اللشقآء ولدتنی امی؟ ام للعنآء ربتنی؟ فلیتها لم تلدنی و لم تربنی، و لیتنی علمت امن اهل السعادة جعلتنی، و بقربک و جوارک خصصتنی؟ فتقر بذلک عینی، و تطمئن له نفسی.
الهی هل تسود وجوها خرت ساجدة لعظمتک، او تخرس السنة نطقت بالثنآء علی مجدک و جلالتک، او تطبع علی قلوب انطوت علی محبتک، او تصم اسماعا تلذذت بسماع ذکرک فی ارادتک، او تغل اکفا رفعتها الآمال الیک رجآء رأفتک او تعاقب ابدانا عملت بطاعتک حتی نحلت فی مجاهدتک، او تعذب ارجلا سعت فی عبادتک؟ الهی لا تغلق علی موحدیک ابواب رحمتک، و لا تحجب مشتاقیک عن النظر الی جمیل رؤیتک. الهی نفس اعززتها بتوحیدک کیف تذلها بمهانة هجرانک؟ و ضمیر انعقد علی مودتک کیف تحرقه بحرارة نیرانک؟ الهی اجرنی من الیم غضبک و عظیم سخطک یا حنان یا منان یا رحیم یا رحمن یا جبار یا قهار یا غفار یا ستار، نجنی برحمتک من عذاب النار، و فضیحة العار، اذا امتاز الآخیار من الأشرار، و حالت الأحوال، و هالت الأهوال و قرب المحسنون، و بعد المسیئون، و وفیت کل نفس ما کسبت و هم لا یظلمون.» «خدایا! آیا بر این باور باشم که تو با وجود ایمان به خود، مرا عذاب خواهی کرد؟ و یا پس از دوستی به تو مرا از خود دور خواهی ساخت؟ یا با وجود لطف و رحمتت و چشم امید داشتن به عنایت تو باز هم محرومم خواهی کرد؟ و یا با این که به عفو و رحمت تو پناه آورده‌ام باز هم مرا تسلیم کیفر و عذاب خواهی کرد؟ حاشا از ذات مقدس کریمت که نا امیدم سازی! خدایا کاش می‌دانستم که مادرم مرا برای بدبختی زاییده و یا برای رنج و عذاب پروریده که در این صورت ای کاش نمی‌زایید و پرورشم نمی‌داد، و ای کاش می‌دانستم که آیا مرا از اهل سعادت مقرر فرموده‌ای و برای تقرب به خود و همسایگی خویش مخصوص گردانیده‌ای؟ تا دلم شاد و چشمم روشن می‌شد و قلبم آرام می‌گرفت.
خدایا، آیا کسانی را که در پیشگاه عظمتت، صورت به خاک ساییده‌اند، رو سیاه می‌گردانی؟ و یا زبان آنانی را که بر مجد و بزرگواریت ثنا گفته‌اند، گنگ می‌کنی؟ و آیا دلهایی را که محبت تو را در خود دارند، تیره می‌سازی؟ و یا گوشهایی را که از شنیدن ذکر تو لذت می‌برند، کر می‌کنی؟ و یا آن دستهایی را که با امید به لطف تو به درگاهت بلند شده‌اند به غل و زنجیر می‌بندی؟ و یا بدنهایی را که در راه طاعت تو رنج برده‌اند و با تلاش و کوشش در راه عبادتت لاغر و ضعیف شده‌اند، کیفر و عذاب خواهی کرد؟ و یا آن پاهایی را که در راه بندگیت دویده‌اند دچار عذاب خواهی ساخت؟ خداوندا درهای رحمت خویش را به روی بندگان یکتاپرست خود مبند و علاقه مندان به خودت را از مشاهده جمالت محجوب مگردان. خدایا آن جانی را که به افتخار توحید خودت گرامی داشتی چگونه به ذلت و خواری هجرانت دچار خواهی ساخت؟ و دلی را که در کمند عشق و محبت خود گرفتار کردی چگونه در آتش خشم خود می‌سوزانی؟ خدایا مرا از خشم و غضبت که بسیار دشوار است در پناه خویش نگهدار، ای مهربان خدا و ای پر مهر و احسان و ای بخشنده و با رأفت و ای جبران کننده و با جبروت و ای آمرزنده، ای پرده پوش، به رحمت خودت مرا از آتش عذابت نجات ده و از ننگ و رسوایی مصون دار در آن روزی که نیکان را از بدان جدا می‌سازی و هنگامه حالات و عقبات سهمگین فرامی‌رسد و نیکوکاران به مقام قربت می‌رسند و بدکاران از لطف و رحمتت دور می‌شوند و هر کسی به جزای اعمالش می‌رسد و به هیچ کس ستم روا نمی‌گردد...»
امام علیه‌السلام در این مناجات در گفتگو با خدای تعالی را گشوده است، و با تمام ادب و خضوع با ذات مقدس حق سخن می‌گوید، با این امید که او مؤمنان و موحدان را عذاب نکند و آتش دوزخ بدن ایشان را نسوزاند، حاشا بر کرم و بزرگواری خدای تعالی، صورتهایی را که در برابر عظمت او به خاک ساییده شده،دچار عذاب کند و زبانهایی را که ثنای او را گفته و گوشهایی را که از شنیدن یاد او لذت برده و دستهایی را که به درگاه او برای دعا و به آرزوی لطف و رحمت او بلند شده است به عقوبت مبتلا نماید زیرا که عذاب خدا مخصوص گنهکاران و مجرمان از دشمنان اوست.
منبع: تحلیلی از زندگانی امام سجاد (جلد 2)؛ باقر شریف قرشی؛ ترجمه محمد رضا عطائی؛ کنگره جهانی حضرت رضا علیه السلام 1372.