رساله حقوق‌

از جمله مؤلفات مهم جهان اسلام «رسالة الحقوق» امام بزرگوار زین العابدین علیه‌السلام است که راههای رفتار و سلوک انسانی و تکامل حیاتی و ساختن تمدن بشریت را بر اصولی استوار کرده است که تمام عوامل آرامش روحی و نگهداری آن را برخورد با هر نوعی از انواع نگرانی و اضطراب و دیگر عوامل و مشکلاتی که بر سر راه زندگی آدمی است، به وفور در آنها وجود دارد. امام بصیر و آگاه به صورت عمیق و گسترده انسان را مورد توجه قرار داده و تمام ابعاد زندگی و روابط او را با آفریدگار و خویشتن و خانواده و جامعه و حکومت و معلم و دیگر کسان، در نظر گرفته و آنگاه حقوق و واجباتی برای او مقرر فرموده و او را مسؤول رعایت و پاسداری از آنها قرار داده است تا بدان وسیله بنیاد جامعه اسلامی به تمام و کمال ایجاد شود که عدالت اجتماعی و روابط محکم بین افراد از اعتماد و علاقه مندی و دیگر چیزها از وسایل و عوامل تکامل و پیشرفت اجتماعی بر آن جامعه سایه افکند.
به عقیده من، نظیر چنین حقوقی را که امام عظیم الشأن مقرر فرموده، سابقه ندارد چه آن قوانینی که دانشمندان در عالم اندیشه سیاست وضع کرده‌اند و یا آنهایی که در مسائل اجتماعی و جز اینها قوانینی را که برای حقوق انسان و روابط اجتماعی و اصول اخلاقی و تربیتی به وجود آورده‌اند. به هر حال امام علیه‌السلام این رساله گرانقدر را نوشته و آن را به یکی از اصحابش هدیه نموده است، [1] این رساله را عالم بزرگ ثقة الاسلام ثابت بن ابی صفیه معروف به ابو حمزه ثمالی شاگرد امام سجاد علیه‌السلام نقل کرده است، [2] و محدث بزرگ شیخ صدوق [3] و حجة الاسلام محمد بن یعقوب کلینی، [4] و حسن بن علی بن حسین بن شعبه حرانی در کتاب «تحف العقول» به سند خویش از وی نقل کرده‌اند .