نام کتاب : دانشنامه امام سجاد علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 427
دعای امام سجاد برای خود و دوستانش
از جمله دعاهای دلپسند امام علیهالسلام این دعای شریف است که برای خود و دوستانش بدان وسیله دعا میکند: «یا
من لا تنقضی عجائب عظمته صل علی محمد و آله و احجبنا عن الالحاد فی عظمتک و
یا من لا تنتهی مدة ملکه صل علی محمد و آله و اعتق رقابنا من نقمتک؛ و یا
من لا تفنی خزائن رحمته صل علی محمد و آله و اجعل لنا نصیبا فی رحمتک و یا
من تنقطع دون رؤیته الأبصار صل علی محمد و آله و ادننا الی قربک و یا من
تصغر عند خطره الأخطار صل علی محمد و آله و کرمنا علیک و یا من تظهر عنده
بواطن الأخبار صل علی محمد و آله و لا تفضحنا لدیک اللهم اغننا عن هبة
الوهابین بهبتک و اکفنا وحشة القاطعین بصلتک حتی لا نرغب الی احد مع بذلک و
لا نستوحش من احد مع فضلک اللهم فصل علی محمد و آله وکد لنا و لا تکد
علینا و امکر لنا و لا تمکر بنا و ادل لنا و لا تدل منا اللهم صل علی محمد و
آله و قنا منک و احفظنا بک و اهدنا الیک و لا تباعدنا عنک ان من تقیه یسلم
و من تهده یعلم و من تقربه الیک یغنم اللهم صل علی محمد و آله و اکفنا حد
نوائب الزمان و شر مصائد الشیطان و مرارة صولة السلطان...» «ای خدایی
که برای عظمت و عجایب آفرینش تو نهایتی نیست بر محمد و آلش درود فرست و ما
را از گمراهی و انکار عظمت خودت مصون بدار، و ای خدایی که مدت مالکیت بر
جهان بیپایان است، بر محمد و آل محمد درود فرست و ما را از عذاب خودت آزاد
کن و ای خدایی که خزانههای رحمتت پایان ناپذیر است بر محمد و آلش درود و
رحمت فرست و به ما نیز از رحمت واسعه خویش نصیبی عطا فرما و ای خدایی که نه
تنها چشمان موجودات از مشاهده ذات تو و درک عظمت تو ناتوانند بلکه چشمان
بصیرت قادر به مشاهده جبروت ذات تو نمیباشد بر محمد و آلش درود فرست و ما
را نیز به قرب خودت نزدیک فرما ای خدایی که هر حادثهای هر چند بزرگ در
برابر عظمت تو کوچک است، بر محمد و آلش درود فرست و ما را نیز به درک آن
عظمت گرامی بدار، و ای خدایی که به ظاهر و باطن هر خبری آگاهی داری بر محمد
و آلش درود و رحمت بفرست و ما را در نزد خودت مفتضح و رسوا مکن. خداوندا
ما را به وسیله لطف و کرم خود از عطا و بخشش سایر بخشندگان بینیاز گردان و
با نزدیک کردن به خودت از وحشت ترک دیگران نجات ده، بطوری که به عطا و
بخشش دیگران مایل نباشیم و با وجود لطف تو از کسی بیمناک نگردیم خداوندا بر
محمد و آلش درود و رحمت بفرست و به سود ما مقدر کن نه بر ضرر ما و وسایل
خواری ما را فراهم مکن بلکه اسباب رفعت ما را فراهم نما، و نیروی حاکم را
به نفع ما هدایت کن نه بر شکست ما، خداوندا بر محمد و آلش درود و رحمت فرست
و ما را از خشم خود در امان بدار و از هر ناگواری حفظ کن و به خودت رهبری
فرما و از خودت دور مکن زیرا کسی را که تو نگهداری کنی از آفات در امان است
و هر که را که تو هدایت کنی او با علم و آگاهی قرین خواهد شد و هر که را
به خود مقرب ساختی به غنیمت بزرگی نایل کردهای، خداوندا بر محمد و آلش
درود و رحمت فرست و ما را در برابر حوادث روزگار و از وسوسههای شیطان و
خشم و غضب پادشاه محفوظ بدار.» البته امام علیهالسلام در این بخش از
دعا ابتدا به حمد و ثنای پروردگار بزرگ پرداخته و آنگاه از خداوند درخواست
کرده تا او را از انکار عظمت پروردگار که باعث بیرون شدن انسان از انسانیت
است، بر کنار دارد و پس از آن به تدریج به ذکر عظمت پروردگار و درخواست از
او میپردازد تا این که الطاف و نعمتهای خود را بر او ارزانی دارد و با
بخشش خود او را از بخشش دیگران بینیاز کند و با تقرب و پیوستن به خود از
وحشت تنهایی از کسانی که از او بریدهاند نجات دهد و از گزند حوادث روزگار
او را کفایت کند و از شر وسوسههای شیطان و از تلخی خشم پادشاه نگه دارد.
این قسمت از دعا مهمترین الفاظ و زیباترین بیان را شامل است و از زیباترین
قطعههای بلاغی در ادبیات عرب است. و اینک به قسمت دیگری از این دعای شریف
گوش میسپاریم: «اللهم انما یکتفی المکتفون بفضل قوتک فصل علی محمد و
آله و اکفنا و انما یعطی المعطون من فضل جدتک فصل علی محمد و آله و اعطنا و
انما یهتدی المهتدون بنور وجهک فصل علی محمد و آله و اهدنا اللهم انک من
والیت لم یضرره خذلان الخاذلین و من اعطیت لم ینقصه منع المانعین و من هدیت
لم یغوه اضلال المضلین فصل علی محمد و آله و امنعنا بعزک من عبادک و اغننا
عن غیرک بارفادک و اسلک بنا سبیل الحق بارشادک اللهم صل علی محمد و آله و
اجعل سلامة قلوبنا فی ذکر عظمتک و فراغ ابداننا فی شکر نعمتک و انطلاق
السنتنا فی وصف منتک اللهم صل علی محمد و آله و اجعلنا من دعاتک الداعین
الیک و هداتک الدالین علیک و من خاصتک الخاصین لدیک یا ارحم الراحمین.» [1]
. «خداوندا کسانی که به آرامش رسیدند تنها به فضل و قدرت تو رسیدند،
پس بر محمد و آلش درود و رحمت بفرست و ما را نیز از آن فضل نامتناهی خود
بهرهمند فرما، و کسانی که اهل جود و بخشش شدند تنها به جود و کرم تو به آن
مقام رسیدند، پس بر محمد و آلش درود فرست و به ما نیز عطا فرما، و کسانی
که در این دنیا هدایت شدند و به راه راست رفتند همگی در پرتو هدایت تو این
راه را شناختند، پس بر محمد و آلش درود فرست و ما را نیز هدایت فرما،
خداوندا هر که را تو دوست بداری هرگز از خوار گذاشتن خوار کنندگان زیانی
نمیبیند و اگر به کسی مال و ثروت بدهی دیگران نمیتوانند جلو آن را بگیرند
و هر که را تو هدایت و رهبری نمایی، وسوسههای گمراه کنندگان او را گمراه
نسازد، پس بر محمد و آل محمد درود و رحمت فرست و ما را به عزت خودت از
نیازمندی به بندگانت بازدار و با کرم و لطف خودت ما را به عطای دیگران
محتاج مکن و ما را با راهنمایی خودت به راه درست راهنمایی کن، خداوندا بر
محمد و آلش درود و رحمت فرست و سلامتی دلهای ما را در ذکر عظمت ذات مقدس
خودت قرار بده و یگانه وسیله آرامش بدنهای ما را شکرگزاری نعمتها و الطاف
خودت مقرر فرما و زبان ما را به ذکر اوصاف جلال خودت بگشا، خداوندا بر محمد
و آلش درود و رحمت بفرست و ما را از کسانی قرار ده که مردم را به سوی تو
میخوانند و بندگانت را به شناخت و معرفتت هدایت میکنند و از جمله خاصان و
مقربان درگاهت محسوب کن ای بخشندهترین بخشایندگان.» شگفتا از این همه
شکوه ایمان و عجبا از این همه عظمت محبت به خدا!! آیا کسی را دیدهاید که
همچون امام سجاد علیهالسلام در مودت و اخلاصش به خدا این قدر گداخته و ذوب
شده باشد که براستی اعتقاد دارد که تمام اسباب و عوامل رویدادها به دست
خداست و جز او نیرو و توانی نیست و از این رو تمام آمال و آرزوها و آرمان و
امیدش را متوجه او کرده است و بس.
[~hr~]پی نوشت ها: (1) صحیفه سجادیه: دعای پنجم. منبع: تحلیلی از زندگانی امام سجاد (جلد 2)؛ باقر شریف قرشی؛ ترجمه محمد رضا عطائی؛ کنگره جهانی حضرت رضا علیه السلام 1372.
نام کتاب : دانشنامه امام سجاد علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 427