توکل

توکل به خدا، از بالندگی
توکل از اصول اخلاقی است که در زندگی انسان کاربرد وسیعی دارد و در جای جای زندگی عامل سعادت و بالندگی انسان است. به امام حسن علیه‌السلام گفته شد: اباذر می‌گفت: فقر در نزد من بهتر از دارایی و بیماری برایم محبوب‌تر است تا تندرستی.
امام حسن علیه‌السلام فرمود:
قال علیه‌السلام:
رحم الله أباذر. اما أنا أقول: من اتکل الی حسن الاختیار من الله لم یتمنی أنه فی غیر الحال التی اختارها الله له، لعمری یابن آدم الطیر لا تأکل رغدا، و لا تخبأ لغد، فالطیر احسن ظنا منک بالله عزوجل [1] .
امام حسن علیه‌السلام فرمود:
(خدا اباذر را رحمت کند، اما من می‌گویم هر کس به حسن اختیار خداوند اتکال داشته باشد گمان نرود که او در غیر آن وضعیتی باشد که خداوند برای او برگزیده است. به جانم سوگند! ای آدمی‌زاد! پرنده بی‌محابا نمی‌خورد و برای فردا ذخیره نمی‌کند و تو بی‌محابا می‌خوری و برای فردایت ذخیره می‌کنی، پس پرنده از تو بهتر حسن ظن به خداوند دارد.)
و در حدیث دیگری آمده است در پاسخ به آن سخن نقل شده از اباذر فرمود:
قال علیه‌السلام:
رحم الله أباذر، أما أنا قأقول: من اتکل علی حسن اختیار الله له لم یتمن شیئا، و هذا حد الوقوف علی الرضی بما تصرف به القضاء.
و بعبارة اخری: من لم یتمن غیر ما اختار الله له فقد اتکل علی حسن اختیار الله فهذا حد الوقوف علی الرضا بما یعرف القضا [2] .
امام حسن علیه‌السلام فرمود:
(خدا اباذر را بیامرزد. اما من می‌گویم: هر کس به حسن اختیار خداوند اتکال کند، بیمی بر او نباشد، و این حد وقوف بر رضا است که قضا بدان بازگردد.
و در عبارتی دیگر: هر کس جز آن را که خداوند برگزیده، آرزو نکند، به حسن اختیار خداوند اتکال کرده است و این مرز وقوف بر رضا به قضای شناخته شده است.)