نام کتاب : دانشنامه امام حسن علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 312
تقوا (پرهیزکاری)
ارزش و اهمیت تقوا یکی از با ارزشترین فضایل انسانی اتصاف به تقوا و
پرهیزکاری است. تقوا یعنی بازداشتن نفس خویش از انواع بدیها و آلودگیها و
پیروی از دستورات الهی در تمام جهات زندگی. امام حسن مجتبی علیهالسلام پیرامون ارزش و اهمیت تقوا چنین فرمود: قال علیهالسلام: اعلموا
أن الله لم یخلقکم عبثا و لیس بتارککم سدی، کتب آجالکم و قسم بینکم
معائشکم لیعرف کل ذی لب منزلته و أن ما قدر له أصابه و ما صرف عنه فلن
یصیبه، قد کفاکم مؤونة الدنیا و فرغکم لعبادته و حثکم علی الشکر و افترض
علیکم الذکر و أوصاکم بالتقوی و جعل التقوی منتهی رضاه و التقوی باب کل
توبة و رأس کل حکمة و شرف کل عمل، بالتقوی فاز من فاز من المتقین. قال
الله تبارک و تعالی: «ان للمتقین مفازا» [1] و قال: «و ینجی الله الذین
اتقوا بمفازتهم لا یمسهم السوء و لا هم یحزنون» [2] فاتقوا الله عباد الله و
اعلموا أنه من یتق الله یجعل له مخرجا من الفتن و یسدده فی امره و یهییء
له رشده و یفلجه بحجته و یبیض وجهه و یعطه رغبته. مع الذین أنعم الله علیهم
من النبیین و الصدیقین و الشهداء و الصالحین و حسن أولئک رفیقا [3] . امام حسن علیهالسلام فرمود: (بدانید
که خداوند شما را بیهوده نیافرید و شما را سر خود رها نخواهد کرد. اجلهای
شما را معین کرده و جیرههایتان را میانتان تقسیم کرده است. تا هر خردمندی
منزلت خویش داند و بداند که آنچه مقدر او شده است، به او خواهد رسید و
آنچه که از او باز گرفته شده هرگز قسمتش نخواهد شد. خداوند بار هزینهی
دنیا را تقبل کرده و شما را برای عبادتش فارغ البال ساخته و بر شکرگزاری
ترغیبتان کرده و یاد خود را بر شما فرض کرده و به تقوا سفارشتان نمود و
تقوا را منتهای رضایت خود قرار داده است. تقوا، درب هرتوبهای بوده و
سرآغاز هر حکمتی میباشد و هر عملی با تقوا شرافت مییابد. و هر کس از
پرهیزکاران که نجات یافته است، به وسیلهی تقوا نجات یافته است. خداوند
تبارک و تعالی میفرماید: «بیتردید، برای متقین راه نجات هست» و فرموده
است: «خداوند کسانی را که تقوا پیشه کردند به خاطر آن که خوب امتحان دادند
نجات خواهد داد، بدی و گزندی به آنها نخواهد رساند و آنها را اندوهی
نباشد.» پس ای بندگان خدا، خدای را پاس بدارید و بدانید که هر کس خدای
را پاس بدارد، خداوند گریزگاهی از فتنهها برای او خواهد گذاشت و اموراتش
را به سامان خواهد رساند و زمینهی رشدش را فراهم خواهد کرد و با برهانش او
را پیروز خواهد نمود. رو سفیدش کرده و او را به آرزویش خواهد رساند.
البته این همه نعمت را همراه کسانی خواهد داشت که خداوند، نعمت به آنها
ارزانی داشته است، یعنی همهی پیامبران و صدیقین و شهدا و صالحین. و اینان
خود بهترین همراهند.)
[~hr~]پی نوشت ها: (1) سورهی نبأ، آیهی 32. (2) سورهی زمر، آیهی 61. (3) 1- تحف العقول، ص 232. 2- مسند الامام المجتبی علیهالسلام، ص 551، ح 2 به نقل از تحف العقول. 3- نهج السعادة، ج 7، ص 62 به نقل از بحار الانوار، ج 17، ص 146.
نام کتاب : دانشنامه امام حسن علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 312