نام کتاب : دانشنامه امام حسن علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 104
اتمام حجت با یاران قبل از صلح
پس از آن که معاویه به امام حسن علیهالسلام نامهای نوشت مبنی بر اینکه
حکومت را به وی تسلیم کند. امام حسن علیهالسلام در مقام اتمام حجت با
یاران خود خطبهای ایراد نموده و فرمود: قال علیهالسلام: انا
والله ما ثنانا عن اهل الشام شک و لا ندم و انما کنا نقاتل اهل الشام
بالسلامة و الصبر فشیبت السلامة بالعداوة و الصبر بالجزع و کنتم فی مسیرکم
الی صفین و دینکم امام دنیاکم و اصبحتم الیوم و دنیاکم امام دینکم الا و قد
أصبحتم بین قتیلین قتیل بصفین تبکون له و قتیل بالنهروان تطلبون بثاره
فاما الباکی فخاذل و اما الطالب فثائر الا و ان معاویة دعانا لأمر لیس
فیه عز و لا نصفة، فان اردتم الموت رددناه علیه و حاکمناه الی الله عزوجل
بظبا السیوف و ان اردتم الحیاة قبلناه و اخذنا لکم الرضی فناداه الناس من
کل جانب البقیة البقیة [1] . امام حسن علیهالسلام فرمود: (فرمود:
والله که ما را هیچ گونه شک و پشیمانییی از اهل شام باز نداشته است، بلکه
ما با اهل شام با صلح و شکیبایی میجنگیدیم، ولی صلح ما در برابر عداوت
پیشهگی معاویه و شکیبایی ما با بیتابی و دست به هر کار زدن در جنگ از طرف
معاویه از توان افتاد. و شما هنگام رفتن به سوی صفین، چنان بودید که
دینتان فرا روی دنیای شما بود، اما امروزه چنان شدهاید که دنیایتان فرا
روی دینتان است. و چنان هراسان شدهاید که میان دو کشته ماندهاید، یکی
کشتههای صفین که برایش گریانید و دیگری کشتههای نهروان که خونخواه
اویید، آن که میگرید، خواهان شکست ماست، و آن که خونخواه است شورشی است. بدانید
که معاویه ما را به موضوعی فراخوانده است که او را در آن اقتدار و انصافی
نیست، پس اگر طالب مرگ هستید، آن را به سوی او باز میگردانیم، و با قبضهی
شمشیر او را به داوری خدا میسپاریم. و اگر خواهان زندگی هستید، او را
خواهیم پذیرفت و رضایت شما را فراهم خواهیم کرد، که مردم از همه طرف فریاد
زدند: ما طرفدار ماندن هستیم نه جنگ و مردن، صلحنامه را امضاء کن.)
[~hr~]پی نوشت ها: (1) 1- اسد الغابة، ج 2، ص 13. 2- التشریف بامنن، ص 362، ح 530. 3- الکامل، ج 3، ص 272. 4- بحارالأنوار، ج 75، ص 106، ح 10، و ج 44، ص 21، ح 5. 5- تاریخ دمشق (ابنمنظور)، ج 7، ص 35. 6- تاریخ دمشق (ترجمة الاما الحسن علیهالسلام)، ص 178، خ 303. 7- تحف العقول، ص 234. 8- فضایل الخمسه، ج 3، ص 296. 9- مجالس السنیة، ج 2، ص 262، م 8. 10- مسند الامام المجتبی علیهالسلام، ص 554، ح 5، و ص 721، ح 47. 11- موسوعة المصطفی و العترة، ج 5، ص 237 و ص 208 و ص 195. 12- نهایة الأرب، ج 7، ص 14.
نام کتاب : دانشنامه امام حسن علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 104