فروش وقف‌

صدوق با سند خود از علی بن معبد نقل می‌کند که گفت:
محمد بن احمد بن ابراهیم در سال 233 به امام هادی علیه‌السلام نامه نوشت، و پرسید: مردی از دنیا رفته، و برای زن و پسران و دختران خود، غلامی را جا گذاشته، و او را تا ده سال بر ایشان وقف کرده که پس از آن آزاد باشد، حال - فدایت شوم - آنان گرفتار شده‌اند و ناچار، آیا می‌توانند این غلام را بفروشند؟ امام علیه‌السلام در پاسخ نوشت: تا پایان زمانی وقف، او را نفروشند، مگر مضطر به فروش باشند، که در این صورت جایز است.
صدوق از محمد بن عیسی نقل می‌کند که گفت: احمد بن حمزه به امام هادی علیه‌السلام نوشت: مالک برده‌ای که پس از او وقف است از دنیا رفته، و بدهکار است و مالش برای بدهی کافی نیست. امام علیه‌السلام در پاسخ نوشت: وقفش را بفروشند تا دینش را بپردازند.
صدوق با سند خود از ابوالحسین [بن هلال] نقل می‌کند که گفت:
به امام هادی علیه‌السلام نوشتم: من زمینی را بر فرزندانم، و نیز در راه حج و کارهای خیر، که تو و امام پس از تو در آن حقی داشته باشد، برای پس از خود وقف کردم، و اینک آن را از وقفیت انداختم [، چگونه است]؟ امام علیه‌السلام فرمود: جایز است، می‌توانی.
کلینی با سند خود از ابوعلی بن راشد نقل می‌کند که گفت: به امام هادی علیه‌السلام عرض کردم: فدایت شوم! زمینی را که در کنار مزرعه من بود، به دو هزار درهم خریدم، چون پولش را پرداختم، خبردار شدم که زمین، وقفی است [، چه کنم]؟ امام علیه‌السلام فرمود: خرید وقف جایز نیست، و غله آن مال تو نیست، آن را به کسانی بده که وقف آن‌هاست. عرض کردم: آن‌ها را نمی‌شناسم. فرمود: غله آن را صدقه بده.
روی الصدوق:
عن محمد بن علی بن محبوب، عن محمد بن الفرج، عن علی بن معبد، قال: کتب الیه علیه‌السلام محمد بن أحمد بن ابراهیم [1] ، فی سنة ثلاث و ثلاثین و مأتین، یسأله عن رجل مات و خلف امرأة و بنین و بنات، و خلف لهم غلاما، أوقفه علیهم عشر سنین، ثم هو حر بعد العشر سنین، هل یجوز لهؤلاء الورثة بیع هذا الغلام، و هم مضطرون، اذا کان علی ما وصفته لک، جعلنی الله فداک؟
فکتب علیه‌السلام: لا یبیعونه الی میقات شرطه الا أن یکونوا مضطرین الی ذلک، فهو جائز لهم [2] .
قال الصدوق: روی محمد بن عیسی العبیدی، قال: کتب أحمد بن حمزة [3] الی أبی‌الحسن علیه‌السلام: مدبر وقف ثم مات صاحبه، و علیه دین لا یفی بماله.
فکتب علیه‌السلام، یباع وقفه فی الدین [4] .
و قال أیضا: روی محمد بن أحمد بن یحیی، عن محمد بن عیسی الیقطینی، عن علی بن مهزیار، عن أبی‌الحسین [5] قال: کتبت الی أبی‌الحسن الثالث علیه‌السلام: أنی وقفت أرضا علی ولدی، و فی حج، و وجوه بر، و لک فیه حق بعدی و لمن بعدک، و قد أزلتها عن ذلک المجری. فقال: أنت فی حل، و موسع لک [6] .
روی الکلینی: عن محمد بن جعفر الرزاز، عن محمد بن عیسی، عن أبی علی بن راشد، قال: سألت أباالحسن علیه‌السلام قلت: جعلت فداک، اشتریت أرضا الی جنب ضیعتی بألفی درهم، فلما وفیت المال خبرت أن الأرض وقف. فقال: لا یجوز شراء الوقف، و لا تدخل الغلة فی مالک، ادفعها الی من أوقفت علیه. قلت: لا أعرف لها ربا، قال: تصدق بغلتها [7] .