خیران خادم قراطیسی

وی، خادم امام رضا (ع) و از شیعیان مخلص و مؤمنان به ولایت اهل‌بیت (ع) بوده و در کتب رجال، او را جزء اصحاب مخصوص و صاحب سر حضرت رضا، جواد و هادی (ع) برشمرده‌اند.
از بعضی روایات برمی‌آید که او وکیل حضرت جواد (ع) نیز بوده است؛ مانند روایتی که حضرت در پایان آن به او فرموده‌اند: «اعمل فی ذلک برأیک، فإن رأیک رأیی و من أطاعک أطاعنی[1] .
در آن مسئله مطابق نظر خودت عمل کن. پس همانا رأی تو رأی و نظر من است و کسی که از تو پیروی کند از من پیروی نموده است».[2] . از خیران روایات و مسائل فراوانی در موضوعات مختلف برجای مانده که آنها را از حضرت جواد (ع) و هادی (ع) روایت کرده است. یکی از آن روایات نص بر امامت حضرت هادی (ع) می‌باشد و هنگامی بیان شده که خیران در خدمت و ملازم آن حضرت بوده و امام جواد (ع) در بستر بیماری قرار داشتند و اندکی بیشتر از عمر شریفشان باقی نبود.
در آن هنگام، شخصی از جانب امام (ع) نزد خیران می آید و به او می گوید: مولایت به تو سلام می رساند و می فرماید: همانا من درمی گذرم و امر امامت به فرزندم علی واگذار می شود. امامت او بعد از من بر شما واجب است، همان‌گونه که امامت من بر شما واجب بود بعد از پدرم تا به رسول خدا (ص) برسد. آری، همان‌گونه که بیان شد، خیران از اصحاب نزدیک امام جواد و هادی (ع) بوده و ارادت و اخلاصش به این خاندان قابل توصیف نیست. نقل شده: زمانی خیران در راه سفر حج به مدینه رسید و در آن شهر توانست خدمت امام جواد (ع) مشرف شود. در آن هنگام حضرت (ع) بالای ایوان و دکه‌ای نشسته بودند و خیران با دیدن هیبت و جلال ایشان، چنان دهشت و دلهره‌ای احساس کرد که متوجه پله‌های ایوان نشد تا اینکه حضرت (ع) اشاره نمود و او را متوجه ساخت. بعد از آنکه از پله‌ها بالا رفت و سلام نمود، دستان مبارک امام جواد (ع) را گرفت و پس از بوسیدن بر دیدگانش قرار داد و نشست و تا مدتی بی‌اختیار دستان حضرت را به جهت هیبت و دهشتی که از ایشان در دل احساس کرده بود، نگاه داشت تا اینکه دلش آرام گرفت و دست امام (ع) را رها کرد.[3] .