نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 711
خریت بن راشد ناجی
خرّیت بن راشد از اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله به شمار میآید؛
زیرا او به همراه جمعی از طایفه بنی سامة بن لؤی بین راه مکه و مدینه حضرت
صلی الله علیه و آله را زیارت کرده است. [1] . وی در سال 11 هجری به
همراه گروهی از بنی ناجیه و نیز سلیمان بن صوحان عبدی با جمعی از عبدالقیس
به یاری «حذیفة بن محصن غلفانی» که از طرف ابوبکر برای سرکوبی مرتدین مردم
عمان رفته بود، شتافتند و مرتدین را درهم شکسته و مسلمانان را به پیروزی
رساندند. [2] . خریت پس از قتل عثمان به مخالفین حضرت امیر علیهالسلام
پیوست و طلحه و زبیر را در جنگ جمل یاری کرد و فرماندهی گروه مضر در این
جنگ با او بود، [3] ولی پس از جنگ جمل و پیروزی امیرالمؤمنین علیهالسلام
بر گروه ناکثین، توبه کرد و با سیصد نفر از بنی ناجیه به کوفه آمد و به
یاران علی علیهالسلام پیوست و در رکاب آن حضرت جنگ صفین و به قولی در جنگ
نهروان شرکت کرد. [4] اما او پس از داستان غمبار حکمیت پرچم مخالفت برداشت
و با امیرالمؤمنین علیهالسلام اعلان جنگ نمود و سرانجام به دست یاران
حضرت علیهالسلام در سواحل دریای فارس (اهواز) به هلاکت رسید. [5] .
پی نوشت ها: (1) اسد الغابه، ج 2، ص 110؛ الاصابه، ج 2، ص 274. (2) ر. ک: تاریخ طبری، ج 3، ص 318 - 316. (3)
همان، ج 4، ص 505؛ اسد الغابه، ج 2، ص 100؛ البته ابن اثیر در تاریخ
الکامل نوشته است که: خریت بن راشد در جنگ جمل و صفین در رکاب حضرت جنگیده
است. ولی به نظر میرسد این قول اشتباه باشد؛ زیرا طبق نقل اکثر مورخان وی
در جنگ جمل با طلحه و زبیر بوده است. [4] آن طور که از کتابهای تاریخ
استفاده میشود، حضور خریت بن راشد در رکاب حضرت علی علیهالسلام در صفین
قطعی است، اما در جنگ جمل که در پاورقی قبلی اشاره شد در رکاب طلحه و زبیر
بوده و اما حضور وی در نهروان که طبری در ج 5، ص 113 گفته، مشکل به نظر
میرسد؛ زیرا اولاً: بیشتر مورخان مثل ابن اثیر در اسد الغابه و در الکامل و
ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه و ابن حجر در الاصابه، نامی از حضور وی
در جنگ نهروان نیاورداند. ثانیاً: مخالفت خرّیت پس از داستان حکمیت بوده و
ظاهراً این قضیه قبل از شروع جنگ نهروان بوده است، پس وجهی ندارد که او در
جنگ نهروان حضرت را یاری کرده باشد. [5] شرح تفصیلی خروج و شورش خرّیت بن راشد و همراهانش در اصطلاح مرتبط خواهد آمد.
نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 711