responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان    جلد : 1  صفحه : 656
خطبه بی الف

حَمِدْتُ وَ عَظِمْتُ مَنْ عَظُمَتْ مِنَّتُهُ وَ سَبَقَتْ نَعْتُهُ وَسَبَقَتْ رَحْمَتُهُ غَضَبُهُ وَ تَمَّتْ کَلِمَتُهُ وَ نَفِذَتْ مَشِیتُهُ وَ بَلَغَتْ قَضِیتُهُ.
حَمِدْتُهُ مُقرٌّ لربوبیته مِتَخضّع لعبودیته، متضلّ من خطیئته، معترف بتوحیده مؤَمّلٌ مِن رَبّه مَغفِرَةً تُنجیه یوم یشغل عن فصیلة و بنیه.
و نَستعینه و نَسترشده و نَستهدیه و نُؤمن به و نَتوکَّل علیه و شهدتُ له تشهیدٌ مخلصٌ و موقنٌ و فردته تفرید مؤمن متیقّن و وحّدته توحیدُ عبدٍ مذعنٍ لَیس بِه شریکٌ فی مُلکه و لم یکن له ولی فی صُنعه.
جَلَّ عَن مُشِیرٍ و وزیرٍ فی عونٍ و معینٍ و نظیرٍ.
عَلِمَ فَسَتَرَ وَ نَظَرَ فَخَبَر و مَلَکَ فقَدرُو عُصِی فَغَفَرَ، وَ حَکَمَ فَعَدَل
لَم یزل و لَن یزول، لیس مثله شی‌ء و هو قبل کلَّ شَی‌ءٍ و بَعْد کلَّ شَی‌ء. ربَّ متفرِّد بِعزّتِهِ متمکِّنٌ بِقُوَّتِهِ، مُتقدِّسٌ بِعُلُوِّهِ، مُتکبّر بسُموِّهِ لیس یحِیطُ بِهِ سَمْعٌ و لیس مُحِیطٌ به نَظَرٌ.
قَوِی منیعٌ بَصِیرٌ سَمِیعٌ عَلِیمٌ حَکِیمٌ رؤوفٌ رحیمٌ
عَجَزَ عن وَصفِهِ مَن یصِفَهُ وَ ضَلَّ عَن نَعْتِهِ مَنْ یعرِفه.
قَرُبَ فَبَعُدَ و بَعُدَ فَقَرُبَ یجِیبُ دَعْوَةَ مَنْ یدْعُوهُ و یروقه و یحبُّوه، ذولطفٍ خَفِی وَ بَطشٍ قوی وَ رَحَمةٍ مُوسعةٍ و عُقوبةٍ مُوجَعَةٍ.
رَحْمُهُ جنّةٌ عریضةٌ مونقةٌ و عُقُوبَتَهُ جَحِیمٌ ممدوةٌ مُوبِقَة.
وَ شَهِدَتْ ببعثة مُحَمَّدٍ عَبْدُهُ و رَسُولَهُ و صفیهُ و نبِیهُ وَ خَلِیلُهُ و حَبِیبُهُ. صلّی عَلَیهِ وَ بِهِ صَلوةٌ تُخطیه و تُرِیفَه و تَعلِیهِ و تفِرّبه و تُدنِیهِ، بَعْثُهُ فِی خَیر عَصْرٍ وَ حِینَ فَترَةٍ وَ کَفَرةٍ.
رَحمةٌ لِعبیده، و مِنّةٌ لمزیده، ما خَتَم له نُبَوَّتُهُ و وَضَعَ بِهِ حُجَتُهُ فَوَعَشَ وَ نَصَحَ و بَلَغَ وَکَدّه.
رؤوف بِکُلِّ مُؤمِنٍ، رحیمٌ، رضی، ولی، زکی، عَلَیهِ رَحْمَةٌ وَ تَسْلِیمٌ وَ بَرَکَةٌ وَ تَکْرِیمٌ، مِنْ رَبٍّ غَفُورٍ رَحِیم، قَرِیبٍ مُجیب.
وَصَیتُکُم جَمیعَ مَنْ حَضِرَ بِوَصِیة رَبِّکُم و ذکَرتُکُم سُنَّةَ نَبِیکُم.
فَعَلَیکُم بِرَهبَةٍ تسکُنُ قُلُوبُکُم، و حَسَنةٍ تذری دمُوعُکُم وَ تَقِیةٌ تُنْجِیکم قَبْلَ یوْمٍ یذْهِلُکُم وَ یبْلِیکُم.
ینْمُو وَ یفُوزُ فِیهِ مَنْ ثَقُلَتْ وَزْنَ حَسَنَتةٍ خَفَّت وَزْنُ سَیئَة.
وَ لتَکُنْ مَسْئَلَتُکُم وَ مُلقکُمْ مَسْئَلَةً ذُلٍّ و خُضُوعٍ وَ شُکْرٍ وَ خُشُوعٍ وَ تَوبَةٍ نُزُوعٍ وَ نَدَمٍ وَ رُجُوعٍ.
وَ لَیغْتَنِمْ کُلَّ مُغْتَنِمٍ مِنْکُمْ صِحَّتَهَ قَبْلَ سُقْمِهِ و شیبَتَهُ قبلَ هِرَمِهِ و کِبَرَهُ وَضِعَتَهُ و سِعَتَهُ و فِزْغَتُهُ قبلَ شُغلِهِ و َ غُنیتَهُ قَبْلَ فَقْرِهِ، وَ خَضَرَهُ قَبلَ سَفَرِه، مِن قَبلِ یهْرُحُ وَ یکبُرُ، وَ یمْرُضُ وَ یسْهُمُ وَ عَلَیهِ طَبِیعَتُهُ و یعْرِضُ عَنْهُ خَیبَةٌ وَ یقْطَعُ عُمْرَهُ وَ یتَغَیرُ عَقْلَهُ، و یتَغَیرُ لَوْنَهُ، وَ یقِلُّ عَقْلَهُ.
قَبْلَ قَولِهِم هُوَ عُومُوک وَجِسْمَهُ مَنْهُوک.
قَبْلَ جِدَّهُ فی نَزْعٍ شَدیدٍ وَ حُضُورٍ کُلِّ قَریبٍ وَ بَعِیدٍ.
قَبْلَ شُخُوصٍ بَصَرِهِ وَ طُمُوعِ نَظَرِهِ وَ رَشْحِ جَبینِهِ، وَ خَطْفِ عُرنِینهِ وَ سُکوُنِ حُنیفَهُ وَ حَدیثِ نَفْسَهُ وَ بَکی عُرُسَهُ وَ یتَمّ مِنهُ وَلَدَهُ و تَفْرِقَ عَنهُ عَدُوَّهُ وَ صَدِیقَهُ، وَ قَسَمَ جَمْعَهُ وَ ذَهَبَ بَصَرَهُ وَ سَمْعَهُ، وَ کَفَنَ وَ مَدَدَ، وَ وُجِّهَ وَ جَرَّدَ و غَرّی وَ غَسَلَ وَ کَشَفَ وَ سَجَی وَ بَسَطَ لَهُ وَ هِی وَ نَشَرَ عَلَیهِ وَ نَقَلَ مَنْ دُورِ مُزَخْرَفِهِ، وَ قُصُورِ مَشَیدِهِ، وَ جَحَرَ مُنَجَّدِهِ.
فَجَعَلَ فی ضَرِیحِ مَلْحُودٍ، ضَیقٍ مَرْصُودٍ، بِلَبَنٍ مَنْظُودٍ مُسَقَّفٌ بِجِلْمُودِ وَ هَیلٌ عَلَیهِ عَفْرُهُ وَ حَشَّ عَلَیهِ مَدَرَهُ وَ تَحَقَّقُ حَذْرَهُ وَ نَسَی خَبَرَهُ وَ رَجَعَ عِنْدَ وَلِیهِ وَ صَفِیهِ، وَ نَدِیمِهِ وَ نَسِیبَةٍ وَ تَبَدَّلَ بِهِ قَرِینُهُ وَ حَسِیبُهُ فَهُوَ حَشْوٌ قَبْرٍ، وَ دَهِینِ قَفْرٍ یسْعی فی حَسَنَهُ دُودِ قَبْرِهِ وَ یسِیلُ صَدَیدِهِ عَلی صَدْرِهِ وَ نَحْرِهِ فَتُشِیرُ مِنْ قَبْرِهِ وَ ینْفَخُ فی صُورِهِ وَ یدْعی بِحَشْرِهِ وَ نَشُورِهِ.
فَثَمَّ بُعْثِرَتْ قُبُورٌ وَ حُصِّلَتْ سَرِیرَةُ صُدُورٍ وَ جِیئی بِکُلِّ نَبِی وَ صَدِیقٍ وَ شَهِیدٍ وَ نَطِیقٍ وَ قَعَدَ لِلْفَضْلِ رَبٌّ قَدِیرٌ بِعَبْدِهِ بَصِیرٌ خَبِیرٌ.
فَلَکُم مِنْ ذَفْرَةٍ تُعْنِیهِ وَ حَسْرَةٍ تُقْصِیهِ فی مَرْقَفِ سَهِیلٍ وَ مَشْهَدِ جَلیلٍ بَینَ یدَی مُلکٍ عَظیمٍ بِکُلِّ صَغِیرَةٍ وَ کَبِیرَةٍ عَلِیمٌ.
حِینَئِذٍ یلْجُمُ عَرَقَهُ وَ یحْصُرَهُ قِلَقَهُ، غَیرَ مَرحُومَةٍ، وَ صَرَخَتْهُ غَیرَ مَسْمُوعَةٍ وَ حُجَّتَهُ غَیرَ مَیبُولَةٍ.
مُنْتَشِرٌ صَحِیفَتَهُ وَ تَبینَ جَرِیرَتَهُ حَیثُ نَظَرَ فی سُوءِ عَمَلِهِ وَ شَدَّتَ عَینَهُ بِنَظْرِهِ وَ یدِهِ بِبَطْشِهِ وَ رِجْلِهِ بِخَطْوَتِهِ وَ فَرْجُهُ بِلَمْسِهِ وَجِلْدُهُ بِمَسِّهِ وَ تُهَدِّدَهُ مُنْکِرٌ وَ نَکِیرٌ. وَ کَشَفَ عَنْ حَیثُ یصِیرُ فَسَلسَلَ جِیدَهُ وَ غَلْغَلَ مُلْکَهُ یدَهُ وَسیقَ یسْحَبُ وَحَشْدَهُ فَوَرَدَجَهَنَّمُ بِکَرُبٍ وَ شِدَّةٍ وَظَلٍّ یعْذُبُ فِی صَحِیحٍ وَ یسَمّی شَرْبَةً مِنْ حَمِیمٍ - تَشْوِی وَجْهَهُ؛ تُسْلِحَ حَقْدَهُ وَ زَبْتَلَتْهُ بِمَنْمَعٍ مِنْ حَدِیدٍ - یعُودُ جِلْدَهُ بِعَنْضَجَةٍ کَجِلدِ جَدِیدٍ یسْتَغِیثُ فَتَعْرِضَ عَنْهُ خَزَنَةَ جَحِیمٍ وَ یسْتَصْرِخُ فَلَمْ یجِب نَدَمٍ حَیثُ لَمْ یمْنَعَهُ نَدْمُهُ - نَعُوذُ بِرَبٍ قَدِیرٍ مِنْ شَرِّ کُلِّ مُصِیرٍ وَ نَسْئَلُهُ عَفْوٌ مِنْ رَضِی عَنْهُ مَغْفِرَةٌ مِنْ قَبْلِ مِنْهُ فَهُوَ وَلِی مَسْئَلَتِی وَ مَنْجِحُ طَلَبَتِی فَمَنْ زُحْزِحَ عَنْ تَعْذِیبٍ رَبِّه.
فِی جَنَّةٍ یقِرُّ بِهِ وَ خَلَّدَ فِی قُصُورٍ شَیدَهُ وَ مُلْکِ جُودٍ عَینَ وَ خَعَّدَهُ، وَطَیفَ عَلَیهِ بِکُوسٍ وَسَکَنٍ حَظِیرَةٍ قُدسٍ فِی فِردُوسٍ وَ نَتْعَلَبُ فِی نَعمی وَ یسْقی مِنْ تَسنِیمٍ وَ شُرْبٍ مِنْ سَلسَبِیلٍ قَدْ مَزَجَ بِزَنْجَبِیلِ - خَتَمَ بِمِسْکٍ - مُسْتَدِیمِ لَلْمُلکِ مَسْتَشْعِرٌ لِلسُّرُورِ وَ یشْرَبُ مِنْ خَمُودٍ - فِی رَوضٍ مُغْدِقٍ لَیسَ ینْزِفُ عَقْلَهُ هذِهِ مَنْزِلَةٌ مَنْ خَشِی رَبَّه وَ حَذِرَ نَفْسَهُ وَ تِلْکَ عُقُوبَةُ مَنْ عَصِی مُنْشِئَهُ وَ سَوَّلَتْ لَهُ نَفْسَهُ مَعْصِیتَهُ فَهُوَ قَولُ فَصْلٍ وَ حُکمُ عَنْهُ قَصَصٌ قَصَّ وَ وَعَظٌ نَصَّ تَنْزِیلٌ مِنْ حَکِیمٍ حَمِیدٍ نَزَلَ بِهِ رُوحٌ قُدسٌ مُنِیرٌ مُبِینٌ - من عند رب کریم - عَلی قَلبِ نَبِی مُهتدٍ رَشِیدٍ وَ سَیدٌ صَلَّتْ عَلَیهِ رُسُلٌ سَفَرَةٌ مُکَرَّمُونَ بِرَرَةٌ عَذْبٌ بِرَبٍّ عَلِیمٍ حَکِیمٍ قَدِیرٍ رَحِیمٍ مِن شَرِّ عَدُوٍّ لَعِینٍ رَجِیمٍ یتَضرَّعُ مُتَضَرِّعُکُمْ وَ یبْتَهِلُ مُبْتَهِلُکُم وَ نَسْتَغْفِرُ رَبَّ کُلَّ بِرَبٍّ لِی وَلَکُمْ. [1] .
سپس امام این آیه را خواندند:
تلک الدار الاخرة نجعلها للذین لایریدون علواً فی الارض و لافساداً و العاقبة للمتّقین.
خطبه «بدون الف» در مجامع علمی مسلمین حرکت فکری ایجاد کرد و یک نهضت ادبی به وجود آورد.


پی نوشت ها:
(1) قضاء امیرالمؤمنین‌علیه السلام، ص59 تا ص61؛ شرح نهج‌البلاغه، ص613.

نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان    جلد : 1  صفحه : 656
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست