نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 1698
نسبت یگانگی به خداوند
در روز جنگ جمل هنگامی که امیرالمومنین علیهالسلام سرگرم تدبیر امور
جنگ بود، مردی اعرابی برخاست و گفت: یا امیرالمومنین! آیا میگویی خدا
یگانه است؟ در این موقع مردم از هر سو زبان به اعتراض گشوده به او
گفتند: آیا نمیبینی آنچه را که امیرالمومنین علیهالسلام در آن است از
پریشانی دل و پراکندگی حواس؟! امام علیهالسلام به آنان فرمود: او را
واگذارید که ما آنچه از دشمن میخواهیم این اعرابی از آن پرسیده است. آنگاه
به مرد عرب فرمود: نسبت یگانگی به خداوند چهار قسم است؛ دو قسم آن رواست و
دو قسم دیگر ناروا. اما آن دو که روا نیست، یکی نسبت یک است که در برابر
دو میباشد، و وجه نارواییش این است که خدا دو ندارد و در باب اعداد یکی که
دو ندارد داخل در اعداد نبوده به آن یک گفته نمیشود. و دیگری یکی که مراد
از آن، نوعی از جنس باشد و این هم روا نیست؛ زیرا این تشبیه به مخلوقات
است و خداوند از آن منزه است. و اما آن دو قسمی که رواست یکی این است که
مقصود از نسبت یگانگی نظیر نداشتن در اشیاء و مخلوقات باشد، و دیگری این
که گویند خداوند احدی المعنی است که مقصود عدم انقسام در وجود و اندیشه و
خیال باشد، و پروردگار ما این چنین است. [1] .